۲۸۹- باب النهي عن التكلف وهو فعلُ وقول ما لا مصلحة فيه بمشقة
باب نهی از تکلف، و آن، کار و سخنی است که در آن مصلحتی نیست و با دشواری انجام داده می‌شود
قَالَ اللهُ تَعَالَی:
﴿قُلۡ مَآ أَسَۡٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ مِنۡ أَجۡرٖ وَمَآ أَنَا۠ مِنَ ٱلۡمُتَكَلِّفِينَ٨٦﴾[ص: ۸۶].
«(ای پیامبرص!) بگو: من از شما (در مقابل تبلیغ قرآن و رساندن دین خدا)، هیچ پاداشی نمی‌خواهم و من از زمره‌ی متکلفان (کسانی که دروغ بر می‌بندند و کار بی‌فایده می‌کنند) نیستم».
۹۶۰- وعنْ ابن عُمر رضي اللَّه عنهُما، قَالَ: نُهِيْنَا عَنِ التَّكَلُّفِ. رواه البُخاري.
۹۶۰. و از ابن عمر ـبـ روایت شده است که فرمود: ما از تکلف (کار بی‌معنی و گفتن چیزی که دانسته نیست) منع شده‌ایم [۹۴۰].
۹۶۱- وعنْ مسْرُوق قَال: دخَلْنَا عَلَى عَبْدِ اللَّهِ بن مَسْعُودٍ رضي اللَّه عَنْهُ فَقَالَ: يَا أَيُّهَا النَّاس، مَنْ عَلِمَ شَيْئاً فَلْيَقُلْ بِهِ، وَمَنْ لَمْ يَعْلَمْ، فَلْيَقُلْ: اللَّهُ أعْلَمُ، فَإِنَّ مِنَ الْعِلْمِ أَنْ تَقُولَ لِمَا لاَ تَعْلَمُ: اللَّهُ أعْلَمُ. قَالَ اللَّهُ تَعَالَى لِنَبِيِّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: ﴿قُلۡ مَآ أَسَۡٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ مِنۡ أَجۡرٖ وَمَآ أَنَا۠ مِنَ ٱلۡمُتَكَلِّفِينَ٨٦﴾رواهُ البخاري.
۹۶۱. و از مسروق روایت شده است که فرمود: نزد عبدالله بن مسعود ـسـ رفتیم، گفت: ای مردم! هرکس چیزی را دانست، آن را بگوید و هرکس چیزی را ندانست، بگوید: خدا داناتر است؛ زیرا یک بخش از علم، این است که برای چیزی که نمی‌دانی، بگویی: خدا داناتر است، (چرا که) خدای متعال به پیامبرش فرمود:
﴿قُلۡ مَآ أَسَۡٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ مِنۡ أَجۡرٖ وَمَآ أَنَا۠ مِنَ ٱلۡمُتَكَلِّفِينَ٨٦﴾[ص: ۸۶].
«(ای پیامبرص!) بگو: من از شما (در مقابل تبلیغ قرآن و رساندن دین خدا)، هیچ پاداشی نمی‌خواهم و من از زمره‌ی متکلفان (کسانی که دروغ بر می‌بندند و کار بی‌فایده می‌کنند) نیستم» [۹۴۱].
[۹۴۰] بخاری روایت کرده است؛ [(۷۲۹۳)]. [۹۴۱] بخاری روایت کرده است؛ [(۱۰۰۷)].