گلچینی از ریاض الصالحین

۳۴۰- باب النهي عن إضاعة المال في غير وجوهه التي أذن الشرع فيها
باب نهی از اضاعه‌ی مال در غیر راه‌هایی که شرع به آن اجازه داده است

۱۰۳۵- عَنْ أبي هُريْرةَ رضي اللَّه عَنْهُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «إنَّ اللَّهَ تَعَالَى يَرْضَى لَكُمْ ثَلاَثاً، وَيَكْرَهُ لَكُمْ ثَلاَثاً: فَيَرْضَى لَكُمْ أَنْ تَعْبُدُوْهُ، وَلا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئاً، وَأنْ تَعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيْعاً وَلاَ تَفَرَّقُوا، وَيَكْرَهُ لَكُمْ: قِيْلَ وَقَالَ، وَكَثْرَةَ السُّؤَالِ، وَإِضَاعَةَ الْمَالِ». رواه مسلم.

۱۰۳۵. از ابوهریرهسروایت شده است که پیامبرصفرمودند: «خداوند، سه کار شما را دوست دارد (و بدان امر می‌کند) و سه کار شما را ناپسند و ناخوش می‌دارد (و از آن نهی می‌کند)؛ این که او را بپرستید و چیزی را شریک او قرار ندهید، و نیز این که همه‌ی شما به ریسمان خدا ﭼنگ زنید و متفرق نشوید را دوست دارد؛ و گفتگوی بسیار، و زیاد سؤال کردن (در چیزی که فایده‌ای ندارد)، وضایع کردن مال و صرف آن در مصارف غیر مشروع را از شما ناپسند و ناخوش می‌دارد» [۱۰۰۹].

۱۰۳۶- وَعَنْ وَرَّادٍ كَاتِبِ الْمُغِيرَةِ بن شُعْبَة قَالَ: أمْلَى عَلَيَّ الْمُغِيرَةُ بنُ شُعبةَ في كِتَابٍ إِلَى مُعَاوِيَةَ رضي اللَّه عنْه، أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ كَانَ يَقُولُ فِيْ دُبُرِ كُلِّ صَلاَةٍ مَكْتُوبَةٍ: «لاَ إلَهَ إلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيْكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيْرٌ، اللَّهُمَّ لاَ مانِعَ لِمَا أَعْطَيْتَ، وَلاَ مُعْطِيَ لِمَا مَنَعْتَ، وَلاَ يَنْفَعُ ذَا الْجَدِّ مِنْكَ الْجَدُّ» وَكَتَبَ إِلَيْهِ أَنَّهُ «كَانَ يَنْهَى عَنْ قِيْلَ وَقَالَ، وَإِضَاعَةِ الْمَالِ، وَكَثْرَةِ السُّؤَالِ، وَكَانَ يَنْهَى عَنْ عُقُوقِ الأُمَّهَاتِ، وَوَأْدِ الْبَنَاتِ، وَمَنْعٍ وَهَاتٍ» متفقٌ عَلَيْهِ.

۱۰۳۶. و از وراد کاتب مغیره بن شعبهسروایت شده است که فرمود: مغیره در نامه ای برای حضرت معاویهسبر من املا نمود که پیامبرصبعد از هر نماز فریضه‌ای می‌فرمودند: لاَ إلَهَ إلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيْكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيْرٌ، اللَّهُمَّ لاَ مانِعَ لِمَا أَعْطَيْتَ، وَلاَ مُعْطِيَ لِمَا مَنَعْتَ، وَلاَ يَنْفَعُ ذَا الْجَدِّ مِنْكَ الْجَدُّ:هیچ خدایی جز خدای یکتا نیست که یگانه و بی‌شریک است، سلطنت و ملک و سپاس و ستایش، از آن او و سزاوار اوست و او بر هرچیز تواناست؛ خداوندا! هیچ مانعی در برابر آن‌چه عطا کردی، نیست و هیچ عطا کننده‌ای برای آن‌چه مانع شدی، نیست؛ و ثروت هیچ صاحب ثروتی در مقابل تو بهره‌ای به او نمی‌رساند». و به او نوشت که پیامبرصاز بازگفتن هر سخنی که شنیده شده، ضایع کردن مال و صرف آن در مصارف غیر مشروع، زیاد سؤال کردن (در چیزی که فایده‌ای ندارد)، رنجانیدن مادر، دفن دختران زنده، منع واجبات و طلب مال دیگران، نهی فرمودند» [۱۰۱۰].

[۱۰۰۹] مسلم روایت کرده است؛ [(۱۷۱۵)]. [روایتی دیگر از این حدیث به شماره‌ی ۳۴۰، گذشت]. [۱۰۱۰] متفق علیه است؛ [خ (۶۴۷۳)، م (۳-۱۳۴۱)].