۱۵- باب في المحافظة على الأعمال:
باب مداومت بر اعمال
قَالَ اللهُ تَعَالَی:
﴿۞أَلَمۡ يَأۡنِ لِلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَن تَخۡشَعَ قُلُوبُهُمۡ لِذِكۡرِ ٱللَّهِ وَمَا نَزَلَ مِنَ ٱلۡحَقِّ وَلَا يَكُونُواْ كَٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ مِن قَبۡلُ فَطَالَ عَلَيۡهِمُ ٱلۡأَمَدُ فَقَسَتۡ قُلُوبُهُمۡۖ﴾[الحديد: ۱۶].
«آیا براى مومنان آن هنگام نرسیده است که دلهایشان به [هنگام] یاد خدا و [هنگام] به یاد آوردن آنچه از حقّ که نازل شده است، خشوع یابد و مانند کسانى نباشند که پیش از این به آنان کتاب داده شد و روزگار بر آنان دراز آمد آن گاه سنگدل شدند».
و قال تعالی:
﴿وَقَفَّيۡنَا بِعِيسَى ٱبۡنِ مَرۡيَمَ وَءَاتَيۡنَٰهُ ٱلۡإِنجِيلَۖ وَجَعَلۡنَا فِي قُلُوبِ ٱلَّذِينَ ٱتَّبَعُوهُ رَأۡفَةٗ وَرَحۡمَةٗۚ وَرَهۡبَانِيَّةً ٱبۡتَدَعُوهَا مَا كَتَبۡنَٰهَا عَلَيۡهِمۡ إِلَّا ٱبۡتِغَآءَ رِضۡوَٰنِ ٱللَّهِ فَمَا رَعَوۡهَا حَقَّ رِعَايَتِهَاۖ﴾[الحديد: ۲۷].
«به دنبال پیامبران گذشته، عیسی پسر مریم را فرستادیم و انجیل را بر او نازل کردیم، و در قلوب پیروان او مهر و عطوفت قرار دادیم؛ و رهبانیتی که ما بر آنها واجب نکرده بودیم، لیکن خودشان آن را برای به دست آوردن خشنودی خدا پدید آورده بودند، اما آنچنان که باید، آن را رعایت نکردند».
وَقَالَ تَعَالَی:
﴿وَلَا تَكُونُواْ كَٱلَّتِي نَقَضَتۡ غَزۡلَهَا مِنۢ بَعۡدِ قُوَّةٍ أَنكَٰثٗا﴾[النحل: ۹۲].
«مانند آن زن نباشید که ریسمان خود را بعد از تافتن، از هم جدا میکرد».
وَقَالَ تَعَالَی:
﴿وَٱعۡبُدۡ رَبَّكَ حَتَّىٰ يَأۡتِيَكَ ٱلۡيَقِينُ٩٩﴾[الحجر: ۹۹].
«تا وقتی که مرگت فرا میرسد، پروردگارت را عبادت کن».
۱۰۱- عن عائشة رضی الله عنها قَالَتْ: «وَكَانَ أَحَبُّ الدِّين إِلَيْهِ مَا دَاوَمَ صَاحِبُهُ عَلَيه». متفق عليه
۱۰۱- از عایشه لروایت است که فرمود: «دوست داشتنیترین اعمال دینی نزد پیامبرصآن اعمالی بود که صاحبش بر آن مداومت میکرد» [۱۰۵].
۱۰۲- وعن عمرَ بن الخطاب رضي اللَّه عنه قال: قال رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «منْ نَامَ عَنْ حِزْبِهِ مِنَ اللَّيْل، أَو عَنْ شَيْءٍ مِنْهُ فَقَرأَهُ مَا بَيْنَ صَلاَةِ الْفَجْرِ وَصَلاَةِ الظُهْرِ، كُتِبَ لَهُ كَأَنَّمَا قَرَأَهُ مِنَ اللَّيْلِ». رواه مسلم.
۱۰۲. و از عمربن خطابسروایت شده است که پیامبر صفرمودند: «کسی که خواب بر او غلبه کند و نتواند حزب خود (مقدار معین از قرآن که برای تلاوت شبانه در نظر گرفته) را بخواند یا تمام کند، و مابین نماز صبح و ظهر آن را جبران کند، ثواب آن را مانند این که در شب انجام داده باشد، در مییابد» [۱۰۶].
۱۰۳- وعن عبدِ اللَّهِ بنِ عمرو بنِ العاص رضي اللَّه عنهما قال: قال لي رسولُ اللَّه صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «يَا عبْدَ اللَّه! لا تَكُنْ مِثلْ فُلانٍ، كَانَ يقُومُ اللَّيْلَ فَتَركَ قِيامَ اللَّيْل» متفقٌ عليه
۱۰۳. از عبدالله بن عمرو بن عاص بروایت شده است که پیامبر صبه من فرمودند: «ای عبدالله! مانند فلان کس نباش که نماز شب را میخواند، اما بعد از مدتی آن را ترک کرد (بر آن مداومت داشته باش)» [۱۰۷].
۱۰۴- وعن عائشةَ رضي اللَّه عنها قالت: كان رسولُ اللَّه صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إذَا فَاتَتْهُ الصَّلاةُ مِنْ اللَّيْلِ مِنْ وَجَعٍ أَوْ غيْرِهِ، صَلَّى مِنَ النَّهَارِ ثِنْتَيْ عَشْرَةَ رَكْعَةً» رواه مسلم.
۱۰۴. از عایشه لروایت شده است که فرمود: پیامبرصهرگاه به علت درد یا غیر آن، نماز شبش فوت میشد، در روز به جای آن دوزاده رکعت نماز میخواند [۱۰۸].
[۱۰۵] [ حدیث شمارهی: ۱۴۲]. [۱۰۶] مسلم روایت کرده است؛ [ (۷۴۷) ]. [۱۰۷] متفق علیه است؛ [ خ (۱۱۵۲)، م (۱۱۵۹) ]. [۱۰۸] مسلم روایت کرده است[ (۷۴۷) ].