۳۸- بيان وجوب أمر أهله وأولاده المميزين وسائر من في رعيته بطاعة الله تعالى ونهيهم عن المخالفة، وتأديبهم، ومنعهم من ارتكاب مَنْهِيٍّ عنه:
باب واجببودن امر انسان به خانواده و فرزندان به سن تمییزرسیدهی خود و کسانی که تحت سرپرستی او هستند به طاعت خدا و نهی از سرپیچی از آن، و تأدیب و منع آنان از منهیات
قَالَ اللهُ تَعَالَی:
﴿وَأۡمُرۡ أَهۡلَكَ بِٱلصَّلَوٰةِ وَٱصۡطَبِرۡ عَلَيۡهَاۖ﴾[طه: ۱۳۲].
«خانوادهات را به (بر پا داشتن) نماز فرمان ده و بر آن محکم و ثابت قدم باش».
وَقَالَ تَعَالَی:
﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ قُوٓاْ أَنفُسَكُمۡ وَأَهۡلِيكُمۡ نَارٗا﴾[التحريم: ۶].
«ای کسانی که ایمان آوردهاید! خود و خانودهتان را از آتش، حفظ کنید».
۱۹۹- وعن أبي هريرةَ رضي اللَّه عنه قال: أَخَذَ الْحَسَنُ بنُ عَلِيٍّ رضي اللَّه عنْهُما تَمْرَةً مِنْ تَمرِ الصَّدقَةِ فَجَعَلَهَا فِي فِيْهِ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «كَخْ كَخْ، إِرْمِ بِهَا، أَما علِمْتَ أَنَّا لا نأْكُلُ الصَّدقةَ؟».
وفي روايةٍ: «إنَّا لاَ تَحِلُّ لَنَا الصَّدَقَةُ». متفق عليه.
۱۹۹. از ابوهریرهسروایت شده است که فرمود: حسن بن علیب(ـ که در آن وقت، کودکی چند ساله بود ـ) خرمایی از خرماهای صدقه (زکات) را برگرفت و به دهان گذاشت، پیامبرصفرمودند: «کخ، کخ! [۱۹۶]آن را دور بینداز! [۱۹۷]مگر نمیدانی که ما (پیامبر صو اهل بیت او) صدقه (زکات) نمیخوریم؟!»
در روایتی دیگر آمده است: «همانا صدقه (زکات) برای ما حلال نیست».
۲۰۰- وعن عُمَر بن أبي سلَمةَ رَبِيبِ رسول اللَّه صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: كُنْتُ غُلاماً فِيْ حَجْرِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، وكَانَتْ يَدِي تَطِيشُ في الصَّحْفَةِ، فَقَالَ لِيْ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «يا غُلامُ، سمِّ اللَّهَ تَعَالَى، وَكُلْ بِيَمِيْنِكَ، وكُل مِمَّا يَلِيْكَ» فَما زَالَتْ تِلْكَ طِعْمَتِي بَعْدُ. متفقٌ عليه.
۲۰۰. از عمر بن ابی سلمه، ربیب (ناپسری) پیامبرص(پسر امالمؤمنین امسلمه) روایت شده است که فرمود: من پسری نوجوان و تحت تربیت و پناه پیامبرصبودم و هنگام خوردن غذا دستم در اطراف کاسه دور میزد (از هر طرف لقمه بر میداشتم)، پیامبرصبه من فرمودند: «ای پسر! نام خدا را ببر و با دست راست بخور و از جلو دست خودت بخور»؛ از آن به بعد همیشه این رسم غذا خوردن من بوده است [۱۹۸].
۲۰۱- وعن عمرو بن شُعَيب، عن أَبيه، عن جَدِّهِ رضي اللَّه عنه قال: قال رسولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «مُرُوا أَوْلادكُمْ بِالصَّلاةِ وهُمْ أَبْنَاءُ سَبْعِ سِنِينَ، واضْرِبُوهمْ عَلَيْهَا وَهُمْ أَبْنَاءُ عَشْرٍ، وفرَّقُوا بيْنَهُمْ في المضَاجعِ». حديثٌ حسن رواه أبو داود بإِسنادٍ حسنٍ.
۲۰۱. از عمرو بن شعیب از پدرش از جدشسروایت شده است که پیامبرصفرمودند: «فرزندان خود را در هفتسالگی به نماز امر کنید و در ده سالگی (بهخاطر عدم انجام دادن آن)، تنبیه کنید و بستر خواب فرزندانتان را از هم جدا نمایید» [۱۹۹].
[۱۹۶] این کلمه را در زبان عربی، برای دور کردن بچه از چیزهای آلوده و کثیف بهکار میبرند. و کََخ، کِخ و کخّ هم تلفظ میشود. [۱۹۷] متفق علیه است؛ [خ (۱۴۹۱)، م (۱۰۶۹)]. [۱۹۸] متفق علیه است؛ [خ (۵۳۷۶)، م (۲۰۲۲)]. [۱۹۹] حدیثی حسن است که از ابوداود [(۴۹۵)] با اسناد حسن (خوب) روایت کرده است.