۱۸۰- باب فضل الأذان
باب فضیلت اذان
۶۱۹- عَنْ أَبي هُريْرةَ رَضِيَ اللَّه عنْهُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «لَوْ يَعْلَمُ النَّاسُ مَا في النِّدَاءِ والصَّفِ الأَوَّلِ، ثُمَّ لَمْ يَجِدُوا إِلاَّ أنْ يَسْتَهِمُوا عَلَيْهِ لاسْتَهَمُوا عَلَيْهِ، ولَوْ يَعْلَمُونَ مَا فِي التَّهْجِيرِ لاسْتَبَقُوا إِلَيْهِ، وَلَوْ يَعْلَمُونَ مَا فِي العَتَمَةِ وَالصُّبْحِ لأَتَوْهُمَا وَلَوْ حَبْواً». متفقٌ عَلَيْهِ .
۶۱۹. از ابوهریره ـسـ روایت شده است که پیامبرصفرمودند: «اگر مردم ارزش (خیر و برکت و ثواب) اذان و ایستادن در صف اول نماز جماعت را می‌دانستند و (برای دستیابی به آن) راهی جز قرعه کشیدن نمی‌یافتند، قطعاً بر سر آن قرعه می‌کشیدند و اگر می‌دانستند که چه برکاتی در زود رفتن به نماز نهفته است، بر سر آن مسابقه می‌دادند و اگر می‌دانستند که در نماز عشا و صبح، چه فوایدی موجود است، به سوی آن دو عمل می‌شتافتند، اگرچه بر روی دست‌ها و زانوهایشان می‌بود» [۶۰۷].
۶۲۰- وعنْ عَبْدِ اللَّه بْنِ عبدِ الرَّحْمنِ بنِ أَبي صَعْصَعَةَ أَن أَبَا سَعِيدٍ الْخُدْرِيِّ رضِيَ اللَّه عنْهُ قَالَ لَهُ: «إنِّيْ أَرَاكَ تُحِبُّ الْغَنَمَ والْبَادِيَةَ فإِذَا كُنْتَ في غَنَمِكَ أَوْ بادِيَتِكَ فَأَذَّنْتَ لِلصَّلاَةِ، فَارْفَعْ صَوْتَكَ بالنِّدَاءِ، فَإِنَّهُ لاَ يَسْمَعُ مَدَى صَوْتِ الْمُؤذِّن جِنُّ، ولا إِنْسٌ، وَلا شَيْءٌ، إِلاَّ شَهِدَ لَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ» قَالَ أبوسعيدٍ: سَمِعْتُهُ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ. رواه البخاري.
۶۲۰. از عبدالله بن عبدالرحمن بن ابی صعصعه روایت شده است که ابوسعید خدری ـسـ به او گفت: من می‌بینم که تو گوسفند و بیابان را دوست داری، پس هر وقت میان گوسفندان و بادیه‌ات بودی و برای دعوت به نماز اذان گفتی، صدایت را بلندتر کن، زیرا هیچ جن و انس و چیز دیگری صوت مؤذن را نمی‌شنود مگر آن‌که در روز قیامت برای او شهادت می‌دهد؛ ابوسعیدسمی‌گوید: این را از پیامبرصشنیده‌ام [۶۰۸].
۶۲۱- وعَنْ أَبي هُريْرَةَ رضي اللَّه عنْهُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «إِذَا نُودِي بالصَّلاةِ، أَدْبرَ الشيْطَانُ و لهُ ضُرَاطٌ حتَّى لاَ يَسْمَعُ التَّأْذِينَ، فَإِذا قُضِيَ النِّداءُ أَقْبَلَ، حتَّى إِذا ثُوِّبَ للصَّلاةِ أَدْبَرَ، حَتَّى إِذا قُضِيَ التَّثْويِبُ أَقْبَلَ، حَتَّى يَخْطِرَ بَيْنَ الْمَرْءِ ونَفْسِهِ يَقُولُ: اذْكُرْ كَذا، واذكُرْ كَذَا لِمَا لَمْ يذْكُرْ مِنْ قَبْلُ حَتَّى يَظَلَّ الرَّجُلُ مَا يَدْرِيْ كَمْ صَلَّى» متفقٌ عليه.
۶۲۱. از ابوهریره ـسـ روایت شده است که پیامبرصفرمودند: «وقتی بانگ نماز برآورده می‌شود، شیطان پشت می‌گرداند، در حالیکه باد می‌افگند تا این‌که اذان را نشنود و وقتی اذان تمام شد، می‌آید، و وقتی که اقامه‌ی نماز گفته شود می‌رود، وهنگامی که اقامه تمام شد باز می‌آید و میان انسان و نفس او وسوسه ایجاد می‌کند و می‌گوید: فلان چیز و فلان مسأله را به یاد بیاور ـ از چیزهایی که قبلاً در یاد و فکر او نبوده است ـ تا آن‌که شخص طوری می‌شود که نمی‌داند چند رکعت نماز خوانده است» [۶۰۹].
۶۲۲- وَعَنْ عبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمرِو بْنِ العاصِ رضِيَ اللَّه عنْهُما أَنَّهُ سَمِعَ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: «إِذا سَمِعْتُمُ النِّداءَ فَقُولُوا مِثْلَ ما يَقُولُ، ثُمَّ صَلُّوا عَلَيَّ، فَإِنَّهُ مَنْ صَلَّى علَيَّ صَلاَةً صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ بِهَا عَشْراً، ثُمَّ سَلُوا اللَّهَ لِيْ الْوَسِيْلَةَ، فَإِنَّهَا مَنْزِلَةٌ فِيْ الِجَنَّةِ لاَ تَنْبَغِي إِلاَّ لِعَبْدٍ مِنْ عِبَادِ اللَّه وَأَرْجُو أَنْ أَكُونَ أَنَا هُوَ، فَمَنْ سَأَلَ لِيَ الْوَسِيلَةَ حَلَّتْ لَهُ الشَّفَاعَةُ» رواه مسلم.
۶۲۲. از عبدالله بن عمرو بن عاص ـبـ روایت شده است که وی از پیامبرصشنید که می‌فرمودند: «وقتی اذان را از مؤذن شنیدید، هرچه می‌گوید، مثل آن را تکرار کنید و سپس بر من صلوات بفرستید؛ زیرا هرکس بر من درودی بفرستد، خداوند به سبب آن ده مرتبه بر او درود می‌فرستد، سپس از خدا برای من، «وسیله» را مسألت کنید که آن منزلتی بزرگ است در بهشت و تنها سزاوار یکی از بندگان خداست و من امیدوارم که آن بنده من باشم و هرکس از خدا برای من وسیله خواست، شفاعت من برای او واجب خواهد شد» [۶۱۰].
۶۲۳- وَعنْ جابرٍ رضَي اللَّه عنْهُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «مَنْ قَالَ حِيْنَ يَسْمَعُ النِّدَاءَ: اللَّهُمَّ رَبَّ هذِهِ الدَّعْوَةِ التَّامَّةِ، وَالصَّلاَةِ القَائِمَةِ، آتِ مُحَمَّداًنِ الوَسِيلَةَ، وَالفَضِيلَةَ، وَابْعَثْهُ مَقَامَاً مَحْمُوداً الَّذِي وَعَدْتَهُ، حَلَّتْ لَهُ شَفَاعَتي يَوْمَ القِيَامَةِ» رواه البخاري.
۶۲۳. از جابر ـسـ روایت شده است که پیامبرصفرمودند: «هرکس هنگام شنیدن اذان بگوید: «اللَّهُمَّ رَبَّ هذِهِ الدَّعْوَةِ التَّامَّةِ، وَالصَّلاَةِ القَائِمَةِ، آتِ مُحَمَّداًنِ الوَسِيلَةَ، وَالفَضِيلَةَ، وَابْعَثْهُ مَقَامَاً مَحْمُوداً الَّذِي وَعَدْتَهُ:خدایا! صاحب این دعوت کامل، و این نماز برپا و پایدار! مقام وسیله و فضیله را به حضرت محمدصعطا بفرما، و او را به مقام محمودی که به وی وعده داده‌ای، برانگیز»؛ شفاعت من بر او سزاوار خواهد شد» [۶۱۱].
۶۲۴- وعنْ سَعْدِ بْنِ أَبي وقَّاصٍ رضِيَ اللَّه عنْهُ عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنَّهُ قَالَ: «مَنْ قَالَ حِينَ يَسْمَعُ الْمُؤَذِّنَ: أَشْهَدُ أَنْ لاَّ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيْكَ لَهُ، وَأَنَّ مُحَمَّداً عبْدُهُ وَرَسُولُهُ، رَضِيْتُ بِاللَّهِ ربًّا، وَبِمُحَمَّدٍ رَسُولاً، وَبَالإِسْلاَمِ دِيْنًا، غُفِرَ لَهُ ذَنْبُهُ» رواه مسلم.
۶۲۴. از سعد بن ابی وقاص ـسـ روایت شده است که پیامبرصفرمودند: «هرکس موقعی که صدای مؤذن را می‌شنود، بگوید: «أَشْهَدُ أَنْ لاَّ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيْكَ لَهُ، وَأَنَّ مُحَمَّداً عبْدُهُ وَرَسُولُهُ، رَضِيْتُ بِاللَّهِ ربًّا، وَبِمُحَمَّدٍ رَسُولاً، وَبَالإِسْلاَمِ دِيْنًا:شهادت می‌دهم که خدایی جز الله نیست، تنها و بی‌شریک است و شهادت می‌دهم که حضرت محمدصبنده و فرستاده‌ی اوست، به پروردگاری الله و به رسالت حضرت محمدصو به دیانت اسلام راضی و خشنود هستم». گناه او آمرزیده می‌شود» [۶۱۲].
۶۲۵- وعنْ أَنَسٍ رضيَ اللَّه عنْهُ قَالَ: قَال رسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «الدُّعَاءُ لاَ يُرَدُّ بَيْنَ الأَذَانِ وَالإِقَامَةِ» رواه أبو داود والترمذي وقال: حديث حسن.
۶۲۵. از انس ـسـ روایت شده است که پیامبرصفرمودند: «دعا در بین اذان و اقامه رد نمی‌شود» [۶۱۳].
[۶۰۷] متفق علیه است؛ [خ (۶۱۵)، م (۴۳۷)]. [۶۰۸] بخاری روایت کرده است؛ [(۶۰۹)]. [۶۰۹] متفق علیه است؛ [خ (۶۰۸)، م (۳۸۹)]. [۶۱۰] مسلم روایت کرده است؛ [(۳۸۴)]. [۶۱۱] بخاری روایت کرده است؛ [(۶۱۴)]. [۶۱۲] مسلم روایت کرده است؛ [(۳۸۶)]. [۶۱۳] ابوداود [(۵۲۱)] و ترمذی [(۲۱۲)] روایت کرده‌اند و ترمذی گفته است: حدیثی حسن است.