۱۲۷- باب كيفية السلام
باب چگونگی سلام
يُسْتَحَبُّ أنْ يَقُولَ الْمُبْتَدِئُ بالسَّلاَمِ: «السَّلاَمُ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكَاتُهُ». فَيَأتِ بِضَميرِ الْجَمْعِ، وَإنْ كَانَ الْمُسَلَّمُ عَلَيْهِ وَاحِداً، وَيقُولُ الْمُجِيْبُ: «وَعَلَيْكُمْ السَّلاَمُ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكَاتُهُ»، فَيَأتِي بِوَاوِ العَطْفِ في قَوْله: وَعَلَيْكُمْ.
مستحب است که آغاز کننده‌ی سلام بگوید: «السَّلاَمُ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكَاتُهُ».(سلام و رحمت و برکات خداوند بر شما باد)»، و ضمیر جمع «کُم» بیاورد هرچند طرفی که بر او سلام می‌شود یک نفر باشد؛ و جواب دهنده بگوید: «وَعَلَيْكُمْ السَّلاَمُ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكَاتُهُ»(و سلام و رحمت و برکات خداوند بر شما باد)» و در جوابش، واو عطف بیاورد: «وعلیکم».
۵۰۳- عن عِمران بن حصين رضي الله عنهما قال: جَاءَ رجُلٌ إلَى النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ: السَّلامُ عَلَيْكُمْ، فَرَدَّ عَلَيْهِ ثُمَّ جَلَسَ، فَقَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «عَشْرٌ» ثُمَّ جَاءَ آخَرُ فَقَالَ: السَّلامُ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَةُ اللهِ، فَرَدَّ عَلَيْهِ فَجَلَسَ، فَقَالَ: «عِشْرُونَ»، ثُمَّ جَاءَ آخَرُ فَقَالَ: السَّلامُ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكَاتُه، فَرَدَّ عَلَيْهِ فَجَلَسَ، فَقَالَ: «ثَلاَثُونَ». رواه أبوداود والترمذي وقال: حديث حسن.
۵۰۳. از عمران بن حصین ـبـ روایت شده است که فرمود: مردی نزد پیامبرصآمد و گفت: السلام علیکم، پیامبرصجواب سلام او را داد و مرد نشست، پیامبرصفرمودند: «ده (ده حسنه پاداش برد)» سپس دیگری آمد و گفت: السلام علیکم ورحمة الله، پیامبرصجواب سلام او را نیز داد و مرد نشست، پیامبرصفرمودند: «بیست (بیست حسنه پاداش برد)» و سپس یکی دیگر آمد و گفت: السلام علیکم ورحمة الله و برکاته، ایشان، جواب سلام او راهم داد و سپس مرد نشست و پیامبرصفرمودند: «سی (سی حسنه پاداش برد) [۴۹۲]» (زیرا السلام علیکم، یک حسنه، رحمة الله یک حسنه، و برکاته، یک حسنه است و هر حسنه، ده برابر پاداش دارد).
۵۰۴- وعن عائشة رضي الله عنها قَالَتْ: قَالَ لِيْ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم: «هَذَا جِبرِيْلُ يَقْرَأُ عَلَيْكِ السَّلاَمَ» قَالَتْ: قُلْتُ: وَعَلَيْهِ السَّلامُ وَرَحْمَةُ الله وَبَرَكَاتُهُ. متفقُ عليه.
۵۰۴. از عایشه ـلـ روایت شده است که فرمود: پیامبرصبه من فرمودند: «این جبرئیل است و به تو سلام می‌کند»، گفتم: وَعَلَيْهِ السَّلامُ وَرَحْمَةُ الله وَبَرَكَاتُهُ(سلام و رحمت و برکات خداوند بر او باد) [۴۹۳].
۵۰۵- وعن الْمَقْدَادِ رضي الله عنه فِيْ حَدِيثه الطويل قَالَ: كُنَّا نَرْفَعُ لِلنَّبِيِّ ـ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ـ نَصِيْبَهُ مِنَ اللَّبَنِ فَيَجِيْئُ مِنَ اللَّيلِ فَيُسَلِّمُ تَسْلِيْماً لاَ يُوْقِظُ نَائِماً وَيُسْمِعُ اليَقَظَانَ، فَجَاءَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَسَلمَّ كَمَا كَانَ يُسَلِّمُ... رواه مسلم.
۵۰۵. از مقداد ـسـ در حدیث طولانی او روایت شده است که فرمود: ما سهم شیر پیامبرصرا برایشان برمی‌داشتیم و ایشان در شب می‌آمد و سلامی می‌کرد که خوابیده را بیدار نمی‌کرد و به بیداران می‌شنوانید، سپس پیامبرصآمد و مانند سابق سلام کرد و...
۵۰۶- عن أسماء بنتِ يزيد رضي الله عنها أنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مَرَّ في الْمَسْجِدِ يَوْماً وَعُصْبَةٌ مِنَ النِّسَاءِ قُعُودٌ فَألْوَى بِيَدِهِ بِالتَّسْلِيْمِ. رواه الترمذي وقال: حديث حسن.
وَهَذَا مَحْمُولٌ عَلَى أنَّهُ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ جَمَعَ بَيْنَ اللَّفْظِ والإشارةِ، ويُؤيِّدُهُ أنَّ في رِوايةِ أبي داود: «فَسَلَّمَ عَلَيْنَا».
۵۰۶. از «اسماء دختر یزید» ـسـ روایت شده است که پیامبرصروزی از میان مسجد گذشت در حالی که عده‌ای از زنان نشسته بودند و ایشان با بلند کردن دست (به زنان) سلام کرد [۴۹۴].
و این حمل بر آن شده است که پیامبرصلفظ و اشاره را با هم جمع کرده است، و روایت ابوداود: «پس بر ما سلام کرد»، این امر را تأیید می‌کند [۴۹۵].
[۴۹۲] ابوداود [(۵۱۵۹)] و ترمذی [(۲۶۹۰)] روایت کرده‌اند و ترمذی گفته است: حدیثی حسن است. [۴۹۳] متفق علیه است؛ [خ (۳۷۶۸)، م (۲۴۴۷)]. [۴۹۴] ترمذی [(۲۶۹۸)] روایت کرده است و گفته است: حدیثی حسن است. [۴۹۵] [(۵۲۰۴)].