گلچینی از ریاض الصالحین

۵۲- باب فضل الرجاء
باب فضیلت رجا (امید به رحمت خداوند)

قَالَ اللهُ تَعَالَی إخباراً عَنِ الْعَبْدِ الصَّالِحِ:

﴿وَأُفَوِّضُ أَمۡرِيٓ إِلَى ٱللَّهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ بَصِيرُۢ بِٱلۡعِبَادِ٤٤ فَوَقَىٰهُ ٱللَّهُ سَيِّ‍َٔاتِ مَا مَكَرُواْۖ﴾[غافر: ۴۴-۴۵].

خداوند از زبان عبد صالح (مؤمن خانواده‌ی فرعون) می‌گوید: «... و کار خود را به خدا واگذار می‌نمایم، (چرا که) خداوند بر بندگان بینا و آگاه است. خداوند نیز (چنین بنده‌ی مؤمنی را تنها نگذاشت و) او را از بدی های توطئه‌ها و نیرنگ‌های آنان، محفوظ و مصون داشت».

۲۷۴- وعن أبي هريرة، رضيَ اللَّه عنه، عَن رسولِ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنَّهُ قَالَ: «قَالَ اللَّهُ، عَزَّوَجلَّ: أَنَا عِنْدَ ظَنِّ عَبْدِيْ بِيْ، وأَنَا مَعَهُ حَيْثُ يَذْكُرُنِيْ» متفقٌ عليه.‏

۲۷۴. و از ابوهریرهسروایت شده است که پیامبر صفرمودند: «خداوند عزوجل می‌فرماید: من با گمان بنده‌ام نسبت به من، همراهم (با او چنان رفتار می‌کنم که او گمان می‌برد) و در هر جا مرا یاد کند، (با توفیق و هدایت خود) با او خواهم بود» [۲۶۹].

۲۷۵- وعن جابِر بن عبدِ اللَّه، رضي اللَّه عنهما، أَنَّهُ سَمِعَ النَبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، قَبْلَ مَوْتِهِ بِثَلاَثَةِ أَيَّامٍ يَقُولُ: «لاَ يَمُوتَنَّ أَحَدُكُم إِلاَّ وَهُوَ يُحْسِنُ الظَّنَّ باللَّهِ عزَّ وَجَلَّ» رواه مسلم.

۲۷۵. و از جابربن عبداللهسروایت شده است که فرمود: او سه روز قبل از وفات پیامبرصاز ایشان شنیدند که می‌فرمودند: «هریک از شما باید قبل از وفات، گمان و ظنش را به خداوند متعال نیکو کند» [۲۷۰].

۲۷۵- وعن أَنسٍ، رضي اللَّه عنه قال: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: «قَالَ اللَّهُ تَعَالَى: يَا ابْنَ آدَمَ، إِنَّكَ مَا دَعوْتَنِي وَرَجَوْتَنِي غَفَرْتُ لَكَ عَلى ما كَانَ مِنكَ ولا أُبَالِي، يا ابن آدمَ، لَوْ بَلغَتْ ذُنُوبُكَ عَنَانَ السماءِ، ثم اسْتَغْفَرْتَني غَفَرتُ لَكَ، يَا ابْنَ آدَم، إِنَّكَ لَو أَتَيْتَني بِقُرابِ الأَرْضِ خطايا، ثُمَّ لَقِيْتَني لا تُشْرِكُ بِي شَيْئاً، لأَتَيْتُكَ بِقُرَابِهَا مَغْفِرَةً» رواه الترمذي وقال: حديث حسن.

۲۷۵. و از انسسروایت شده است که فرمود: از پیامبر صشنیدم که می‌فرمودند: «خداوند متعال می‌فرماید: ای فرزند آدم! تا وقتی که مرا بخوانی و به من امیدوار باشی، همه‌ی آنچه از توصادر شده (گناهان گذشته‌ی تو) را می‌بخشم و (به چگونگی گناه) توجه نمی‌کنم، ای فرزند آدم! اگر گناهان تو از کثرت و بزرگی به ابرهای آسمان برسد و سپس از من آمرزش بخواهی، تو را می‌آمرزم، ای فرزند آدم! اگر به اندازه‌ی گنجایش زمین، گناه به سوی من بیاوری و سپس در حالی به من برسی که چیزی را شریک من قرار نمی‌دهی، با گنجایش زمین مغفرت و آمرزش به استقبال تو می‌آیم» [۲۷۱].

[۲۶۹] متفق علیه است؛ [خ (۷۴۰۵)، م (۲۶۷۵)]. آنچه در متن آمده، لفظ یکی از روایت‌های مسلم است. [۲۷۰] مسلم روایت کرده است؛ [(۲۸۷۷)]. [۲۷۱] ترمذی روایت کرده [(۳۱۵۵)] گفته است: حدیثی حسن است.