فرزندان علىس
فرزندان حضرت علىساز بطن فاطمهى زهرالعبارتند از: حسنس، حسینسو بنا به قولى، محسن که در کودکى درگذشت، و نیز زینب کبرى و ام کلثوم که عمربن خطابسبا او ازدواج کرد.
فرزندان وى از همسران دیگر که بعد از وفات فاطمهلبا آن‌ها ازدواج کرد، به شرح زیرند:
از بطن ام البنین بنت حذام؛ عبّاس، جعفر، عبداللّه و عثمان به دنیا آمدند که در کربلا همراه برادرشان، حسینسبه شهادت رسیدند. از بطن لیلى بنت مسعود؛ عبیداللّه و ابوبکر متولد شدند که هشام کلبى مىگوید آن‌ها نیز در کربلا شهید شدند. از صهباء بنت ربیعه (امولد)؛ یک پسر به نام عمر و یک دختر به نام رقیه داشت. از اُمامه بنت ابىالعاص؛ یک فرزند به نام محمّد اوسط داشت. از خوله بنت جعفر؛ یک فرزند به نام محمّد اکبر و از امّ سعید بنت عروه؛ سه دختر به نامهاى امالحسن، رملة الکبرى و ام کلثوم متولّد شدند. از اسماء بنت عمیس؛ یحیى و عون به دنیا آمدند [۵۰۵]. فرزندش، محمّداکبر که به ابن حنفیه مشهور است یکى از بزرگان مسلمانان بود؛ او مردى شجاع و نیرومند، فصیح و عالم به کتاب و سنّت بود. ابوبکر و عمربرا بر سایرین برترى مىداد و عثمانسرا مىستود. وى در سال ۸۱، در سن شصت و پنج سالگى درگذشت [۵۰۶]. ابن خلّکان مىگوید:
«محمّد بسیار پرهیزگار، دانشمند و قوى بود، در جنگ جمل، پرچمدار پدرش بود. دو سال قبل از خلافت عمر به دنیا آمد و در اوّل محرّم سال ۸۱ هجرى دیده از جهان فرو بست. اقوال دیگرى نیز در مورد تاریخ وفات او وجود دارد. وى در قبرستان بقیع به خاک سپرده شد» [۵۰۷]. از ذرّیهى او علما، مربّیان و مصلحان بزرگى پرورش یافت که کتابهاى طبقات و زندگى نامهها، شرح حال آن‌ها را ذکر کردهاند. این خاندان در بسیارى از شهرهاى هند پراکنده شدند که اغلب به نام علویان معروفند.
ابن جریر مىگوید:
«حضرت علىسمجموعا چهارده پسر و هفده دختر داشت.»
واقدى مىگوید:
«نسل وى از میان پسران، فقط از پنج فرزند ادامه یافت که عبارتند: از حسن، حسین، محمّد بن حنفیه، عبّاس و عمر».
[۵۰۵] ابن اثیر و ابوالفداء ابن کثیر. [۵۰۶] تلمسانى، الجوهرة فى نسب النبى وأصحابه العشرة، ج ۲، ص ۲۲۹. [۵۰۷] ابن خلکان، وفیات الأعیان، ج ۳، ص ۳۳۲ ـ ۳۳۱.