۱٩- باب: مَنْ حَسَبَهُ الْعُذْرُ عَنِ الْغَزْوِ
باب [۱٩]: کسی که عذر، مانع رفتنش به جهاد شده است
۱۲۲۸- عَنْ أَنَسٍ س: أَنَّ النَّبِيَّ جكَانَ فِي غَزَاةٍ، فَقَالَ: «إِنَّ أَقْوَامًا بِالْمَدِينَةِ خَلْفَنَا، مَا سَلَكْنَا شِعْبًا وَلاَ وَادِيًا إِلَّا وَهُمْ مَعَنَا فِيهِ، حَبَسَهُمُ العُذْرُ» [رواه البخاری: ۲۸۳٩].
۱۲۲۸- از انسسروایت است که پیامبر خدا جدر یکی از غزوات فرمودند:
«پشت سر ما در مدینه مردمانی هستند که ما هیچ دشت و درۀ را نپیموده‌ایم مگر آنکه آنان با ما بوده‌اند، [یعنی: در ثواب با ما شریک هستند] زیرا از آمدن با ما معذور بودند» [۱۳۸].
[۱۳۸] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث آنکه: ۱) در روایت دیگری آمده است که پیامبر خدا جفرمودند: «در مدینه کسانی را جا گذاشته‌اید که در هیچ راهی نرفتید، و هیچ نفقۀ نکردند، و هیچ دشت و دامانی را نپیموده‌اید مگر آنکه با شما بوده‌اند، صحابه گفتند: یا رسول الله! در حالی که آن‌ها در مدینه هستند، چگونه با ما بودند؟ فرمودند: عذر مانع آمدن آن‌ها شده است»، و در حدیث مسلم آمده است که: «مرض مانع آمدن آن‌ها شده است». ۲) از این حدیث دانسته می‌شود که اگر کسی به سبب عذری از انجام دادن کار نیکی باز مانده باشد، اگر واقعا نیت انجام دادن آن کار را – در صورت نبودن داشته باشد – ثواب آن کار برایش داده می‌شود.