فیض الباری شرح مختصر صحیح البخاری- جلد چهارم

فهرست کتاب

۶۴- باب: الجِهَادِ بِإِذْنِ الأَبَوَيْنِ
باب [۶۴]: جهاد کردن به اجازۀ پدر و مادر

۶۴- باب: الجِهَادِ بِإِذْنِ الأَبَوَيْنِ
باب [۶۴]: جهاد کردن به اجازۀ پدر و مادر

۱۲۸۸- عَنْ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عَمْرٍو بقالَ: جَاءَ رَجُلٌ إِلَى النَّبِيِّ ج، فَاسْتَأْذَنَهُ فِي الجِهَادِ، فَقَالَ: «أَحَيٌّ وَالِدَاكَ؟» ، قَالَ: نَعَمْ، قَالَ: «فَفِيهِمَا فَجَاهِدْ» [رواه البخاری: ۳٠٠۴].

۱۲۸۸- از عبدالله بن عمروبروایت است که گفت: شخصی نزد پیامبر خدا جآمد و از ایشان در رفتن به جهاد اجازه خواست.

پرسیدند: «پدر و مادرت زنده هستند»؟

گفت: بلی.

فرمودند: «در آن‌ها جهاد کن [یعنی: در خدمت آن‌ها باش]» [۲٠٧].

[۲٠٧] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث آنکه: ۱) جهاد به معنی کوشش کردن جهت ضرر رساندن به غیر است، و بدون شک این معنی در اینجا مراد نیست، بلکه مراد کوشش کردن در راه بدست آوردن رضایت والدین و احسان کردن برای آن‌ها است، و اینکه از آن به لفظ (جهاد) تعبیر شده است، از روی مشاکله است، زیرا آن شخص گفته بود که می‌خواهم به جهاد بروم، برایش گفتند: در پدر و مادر خود جهاد کن. ۲) در رفتن به جهاد اجازۀ والدین شرط است، بنابراین، جمهور علماء می‌گویند: اگر والدین و یا یکی از آن‌ها – در صورتی که مسلمان باشند – و فرزند خود را از رفتن به جهاد منع کردند، رفتن چنین شخصی به جهاد حرام است، زیرا اطاعت از والدین، فرض عین، و رفتن به جهاد فرض کفائی است، ولی در وقت حملۀ دشمن بر مسلمانان که جهاد فرض عین می‌گردد، اجازه دادن پدر و مادر در رفتن به جهاد شرط نیست، و بنا به قول اکثر علما، حکم پدر کلان و مادر کلان، حکم پدر و مادر است.