فیض الباری شرح مختصر صحیح البخاری- جلد چهارم

۵٧- باب: حَمْلِ الزَّادِ فِي الغَزْوِ، وَقَولِ الله عَزَّ وَجَلَّ:﴿وَتَزَوَّدُواْ فَإِنَّ خَيۡرَ ٱلزَّادِ ٱلتَّقۡوَىٰ﴾
باب [۵٧]: برداشتن زاد و توشه در جهاد، و این قول خداوند متعال که: ﴿و توشه بردارید که بهترین توشه تقوی است﴾

۱۲۸٠- عَنْ أَسْمَاءَ ل، قَالَتْ: صَنَعْتُ سُفْرَةَ رَسُولِ اللَّهِ جفِي بَيْتِ أَبِي بَكْرٍ، حِينَ أَرَادَ أَنْ يُهَاجِرَ إِلَى المَدِينَةِ، قَالَتْ: فَلَمْ نَجِدْ لِسُفْرَتِهِ، وَلاَ لِسِقَائِهِ مَا نَرْبِطُهُمَا بِهِ، فَقُلْتُ لِأَبِي بَكْرٍ: «وَاللَّهِ مَا أَجِدُ شَيْئًا أَرْبِطُ بِهِ إِلَّا نِطَاقِي» ، قَالَ: فَشُقِّيهِ بِاثْنَيْنِ، فَارْبِطِيهِ: بِوَاحِدٍ السِّقَاءَ، وَبِالْآخَرِ السُّفْرَةَ، «فَفَعَلْتُ، فَلِذَلِكَ سُمِّيَتْ ذَاتَ النِّطَاقَيْنِ» [رواه البخاری: ۲٩٧٩].

۱۲۸٠- از اسماءلروایت است که گفت: هنگامی که پیامبر خدا جارادۀ هجرت نمودند، سفرۀ‌شان را در خانۀ ابوبکرستهیه نمودم، ولی چیزی که سفره و مشک آب پیامبر خدا جرا به آن ببندیم، پیدا کرده نتوانستم.

برای ابوبکرسگفتم: به خداوند سوگند به جز از نطاقم چیزی که به آن [سفره و مشک آب را] ببندم پیدا کرده نتواستم.

گفت: (نطاق) خود را دو پاره کن! با یکی مشک آب، و با دیگری سفره را ببند، و این کار را کردم، و از همین جهت به (ذات النِّطاقَين)نامیده شد [۱٩۸].

[۱٩۸] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث آنکه: ۱) نطاق: بر وزن عراق، عبارت از لُنگی است که زن‌ها هنگام کار کردن آن را بر بالای لباس خود می‌پوشیدند، تا لباس‌هایشان کثیف نگردد، و به زبان امروزی می‌توان آن را پیش بند هم گفت. ۲) این حدیث دلالت بر فضیلت ابوبکرسو خانوده‌اش دارد، زیرا در راه خدا و پیروزی اسلام از هیچ چیز خود دریغ نمی‌کردند، و مسلمانان صادق و حقیقی چنین می‌باشند، در یکی از غزوات که به کمک و همکاری احتیاج بود، هرکس چیزی می‌آورد، عمرسمی‌گوید: من نیم مال خود را آوردم، و با خود گفتم که امروز از ابوبکرسدر این مسابقه پیشی خواهم گرفت، بعد از اینکه مال‌ها را آوردم، پیامبر خدا جپرسیدند: چه اندازه از مال خود را آوردی؟ گفتم: نیم آن را، بعد از آن از ابوبکر پرسیدند که تو چه اندازه از مال خود را آوردی؟ گفت: هرچه که داشتم آوردم.