۲۶- داود بن عبدالرحمن عطّار عبدی، ابوسلیمان مکی/ [۶۵۱] [متوفّای ۱۷۴ ه . ق]
حافظ ابن حجر عسقلانی، در کتاب «تهذیب التهذیب» [۶۵۲]گوید:
از کسانی که داود بن عبدالرحمن، از آن‌ها به روایت حدیث پرداخته است، می‌توان این افراد را نام برد:
هشام بن عروة؛ ابن جریج؛ معمر؛ ابن خثیم؛ اسماعیل بن کثیر مکی؛ عمرو بن دینار؛ عمرو بن یحیی مازنی؛ منصور بن عبدالرحمن بن صفیّة؛ و دیگر بزرگانِ محدّثان.
و از کسانی که از داود بن عبدالرحمن عطّار، به نقل روایت پرداخته‌اند، می‌توان بدین افراد اشاره کرد:
عبدالله بن مبارک؛ ابن وهب؛ شافعی؛ سعید بن منصور؛ یحیی بن یحیی؛ قتیبه و دیگر دانش پژوهان و شیفتگان علم و دانش و تشنگان حکمت و فرزانگی.
داود بن عبدالرحمن، فردی درستکار و شریف، نجیب و محترم، شایسته و کارآمد، متخصّص و کارشناس و کاردان و توانا بود. ابن حبّان، وی را در شمار راویان ثقه و مورد اعتماد و مطمئن و امین، ذکر کرده است.
ابراهیم بن محمد شافعی گوید: ابن حبّان گفته است: «داود بن عبدالرحمن، به سال ۱۷۴ ه . ق، در مکه درگذشت و چهره در نقاب خاک کشید؛ و حال آن که وی، فردی پارسا و پرهیزگار و متّقی و خداترس در میان دانشوران و صاحب نظران فقهی مکه‌ی مکرمه بود».
و بدین سان، ابن سعد نیز در تاریخ وفات داود بن عبدالرحمن، درباره‌ی او، این چنین اظهارنظر نموده و این را نیز گفته است: «كان كثیر الحدیث»؛ «داود بن عبدالرحمن، روایات و احادیث زیادی را از رسول خدا جدر اختیار داشت و بسیار روایت کننده‌ی حدیث بود».
و آجری به نقل از ابوداود گوید: «ثقة»؛ «داود بن عبدالرحمن، از راویان مطمئن و مؤثق و معتبر و قابل اعتماد بود».
و احمد عجلی گوید: «مكّی ثقة»؛ «داود بن عبدالرحمن، از مردمان مکه‌ی مکرمه و فردی ثقه و مورد اعتماد بود».
و بزّار نیز، داود بن عبدالرحمن را روایت کننده‌ای مؤثّق و قابل اعتماد معرّفی کرده که در عرصه‌ی روایت و درایت، فردی مطمئن و امین، درستکار و شریف و مُعتمد و قابل اعتماد می‌باشد.
و شایان ذکر است که داود بن عبدالرحمن/، از آن دسته از راویانی می‌باشد که هر شش پیشوای حدیث (بخاری، مسلم، ابوداود، ترمذی، نسایی و ابن ماجه)، از وی، حدیث روایت نموده‌اند.
و علامه محمد بن یوسف صالحی دمشقی شافعی، در کتاب «عقود الجمان»، [۶۵۳]داود بن عبدالرحمن را در شمار روایت کنندگان از امام اعظم ابوحنیفه/ذکر کرده است.
و همچنین حافظ ابن بزّاز کردری نیز در کتاب «المناقب»، [۶۵۴]وی را در شمار محدّثان و راویان شهر مکه‌ی مکرمه برشمرده که به نقل روایت از امام ابوحنیفه/پرداخته است.
در کتاب «جامع المسانید»، [۶۵۵]چنین آمده است: ناچیزترین بندگان خدا (ابوالمؤید محمد بن محمود خوارزمی) گوید: «و یروی عنه الامام ابوحنیفة ویروی هو عن الامام ابی حنیفة رحمهما الله ایضاً في هذه المسانید»؛ «داود بن عبدالرحمن/، از زمره‌ی کسانی است که امام ابوحنیفه/، از وی، حدیث روایت نموده است؛ و او نیز در این مسانید، به نقل روایت از امام ابوحنیفه/پرداخته است».
نگارنده گوید:
داود بن عبدالرحمن عطّار عبدی/، در کتاب «الجامع الصحیح» بخاری، در باب «اذا قام الرجل عن یسار الامام وحوّله الامام خلفه الی یمینه، تمّت صلاته» [۶۵۶]، با یک واسطه، استاد امام محمد بن اسماعیل بخاری/به شمار می‌آید؛ آنجا که امام بخاری/چنین روایت می‌کند:
«حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا دَاوُدُ، عَنْ عَمْرِو بْنِ دِينَارٍ، عَنْ كُرَيْبٍ، مَوْلَى ابْنِ عَبَّاسٍ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ سمَا، قَالَ: «صَلَّيْتُ مَعَ النَّبِيِّ جذَاتَ لَيْلَةٍ، فَقُمْتُ عَنْ يَسَارِهِ، فَأَخَذَ رَسُولُ اللَّهِ جبِرَأْسِي مِنْ وَرَائِي، فَجَعَلَنِي عَنْ يَمِينِهِ، فَصَلَّى وَرَقَدَ، فَجَاءَهُ المُؤَذِّنُ، فَقَامَ وَصَلَّى وَلَمْ يَتَوَضَّأْ»»(ح ۷۲۶)
«قتیبة بن سعید، از داود بن عبدالرحمن، از عمرو بن دینار، از کریب آزاده‌ی ابن عبّاس، از عبدالله بن عبّاسببرای ما روایت کرده که وی گفته است: «شبی با رسول خدا جنماز گزاردم و به جانب چپ ایشان ایستادم؛ آن حضرت جسر مرا از عقب گرفت و مرا به جانب راست خویش قرار داد. رسول خدا جنماز گزارد و پس از آن خوابید؛ سپس مؤذن، به نزدشان آمد. آن حضرت جبرخاست و نماز (سنّت صبح) را گزارد و وضو نیز نگرفت».
[۶۵۱] بیوگرافی «داود بن عبدالرحمن عطّار عبدی» را در این منابع دنبال کنید: «التاریخ الکبیر»؛ امام بخاری ۲/۱/۲۴۱؛ «رجال صحیح البخاری»، کلاباذی ۱/۲۴۰؛ «الجرح و التعدیل»، رازی ۳/۴۱۷؛ «کتاب الثقات»، ابن حبان ۶/۲۸۶؛ «الکاشف»، حافظ ذهبی ۱/۲۹۰؛ «تقریب التهذیب»، ابن حجر عسقلانی ۱/۲۸۱؛ «خلاصة تهذیب الکمال»، خزرجی، ص ۹۴؛ «شذرات الذهب»؛ ابن عماد ۱/۲۸۶؛ «تهذیب الکمال»، حافظ مزّی ۶/۲۵؛ «میزان الاعتدال»، حافظ ذهبی ۲/۱۱؛ «الجمع بین رجال الصحیحین»، مقدسی ۱/۱۲۹ [۶۵۲] «تهذیب التهذیب» ۳/۱۶۶ و ۱۶۷ [۶۵۳] «عقود الجمان»؛ ص ۱۱۱ [۶۵۴] «المناقب»، کردری ۲/۲۱۹ [۶۵۵] «جامع المسانید» ۲/۴۴۸ [۶۵۶] «الجامع الصحیح»، امام بخاری ۱/۱۰۰