تقریظ به قلم
جناب استاد، دانشمند والا مقام و محقّق بزرگ، دکتر بشّار بن عواد بن معروف بغدادی اعظمی (حفظه الله تعالی)؛ نویسندهی بسیاری از کتابها و رئیس سابق دانشگاه اسلامی بغداد.
به نام خداوند بخشایندهی مهربان
الحمد لله ربّ العالمین؛ والصلوة والسلام على سیّدنا محمد جوعلى آله الطیّبین الطاهرین وصحابته اجمعین؛ ومن تبعهم باحسان الى یوم الدین. امّا بعد؛
از کار تحقیقی و پژوهشی دانشمند بزرگوار، محمد مفیض الرحمن، پسر احمد حسین - یکی از فارغ التحصیلان دانشگاه «دارالعلوم دیوبند» هندوستان و یکی از متخصّصان بخش تخصّص در فقه اسلامی «جامعة العلوم الاسلامیة، علّامة بنّوری»، تاؤن کراچی پاکستان - موسوم به «اَسماء الرواة عن الامام الاعظم واسماء العلماء الاحناف في الجامع الصحیح للامام البخاری» [۱]، اطلاع حاصل کردم؛ و آن را کتابی یافتم که به تمام و کمال و به زیبایی هر چه تمام، بدین موضوع پرداخته و در این راستا، زحمات و مساعی فراوانی را به جان و دل خریده و بیوگرافی و زندگی نامهی راویان حدیث را به صورت قابل ستایش و تحسین آمیز و با در نظر گرفتن منابع متعدّدِ رجال شناسی، جست و جو و کند و کاو نموده و در این زمینه، از هیچ تلاش و کوششی دریغ نورزیده است.
و از آنجا که وی، نسبت به بندهی ناچیز، حُسن ظنّ دارد و نسبت به من، خوشبین است، از من خواست تا بدو اجازهی روایت حدیث را بدهم؛ من نیز او را در خور این درخواست یافتم و دانستم که وی، صلاحیّت و لیاقت و قابلیّت و شایستگی به دوش کشیدن این مهم را دارا میباشد؛ از این رو، بدو اجازهی روایت چیزهایی را دادم که خود، از اساتیدم، اجازهی روایت آنها را گرفته بودم؛ از قبیل روایت «جوامع»، «سُنن»، «مسانید»، کتابهای حدیث، فقه و غیره.
و برخی از این بزرگان عرصهی علم و دانش که از آنها اجازهی روایت کتابهای حدیث و فقه را کسب کردهام و آن را فراچنگ آوردهام، عبارتند از:
شیخ ما، محدّث عصر، شیخ حبیب الرحمن اعظمی/؛ محدّث بیچون و چرای شبه قارهی هند، شیخ بزرگوار، محمد مالك کاندهلوی لاهوری/؛ شیخ دانشمند، بدیع الدین شاه راشدی مکّی/؛ و علّامه، شیخ عبدالفتّاح ابوغدّة حلبی/.
و در پایان، شیخ محمد مفیض الرحمن را سفارش میکنم تا من و اساتید مرا، از دعاهای خیر خویش فراموش نکند و برای ما از بارگاه الهی، آرزوهای نیک نماید.
و ختم دعا و گفتارمان این است: شکر و سپاس، پروردگار جهانیان را سزاست (که ایمان را نصیب ما کرد و از ما خشنود گردید).
نیازمندترین بندگان خدا:
ابومحمد، بشّار بن عوّاد بن معروف بغدادی اعظمی
ذی الحجّة ۱۴۲۲ ه . ق
[۱] اسامی راویان امام اعظم و اسامی علماء و صاحب نظران احناف در کتاب «الجامع الصحیح» امام بخاری.