۵- حکم کمک گرفتن از مشرک
در غزوۀ بدر مشرکی از رسول خدا جخواست تا به وی اجازه شرکت در جنگ بدهد؛ مبنی بر اینکه از غنایم به دست آمده در این جنگ سهمی داشته باشد.
رسول خدا جفرمود: این درخواست او را نپذیرفت و اجازۀ شرکت در جنگ را نیز به او نداد و من از مشرک کمک نمیگیرم [۱۰۶].
حدیث فوق بیانگر این موضوع است که اصل و قاعده این است که در امور مهم، از غیر مسلمانان کمک گرفته نشود؛ البته در موارد خاص و با شرایط معینی میتوان از غیر مسلمان کمک گرفت. این موارد عبارتند از:
- این کمک در راستای تحقق مصالح مسلمانان.
- موجب تضعیف دعوت و مفاهیم آن نگردد.
- اعتماد کامل نسبت به فرد مورد نظر وجود داشته باشد.
- افراد مزبور تابع باشند نه متبوع و فرمان بردار باشند نه فرمانده.
- این استعانت برای مسلمانان شبهه انگیز نباشد.
- نیاز شدید به استعانت مورد نظر وجود داشته باشد.
با تحقق این شرایط، کمکگرفتن از غیر مسلمانان جایز است و در غیر این صورت جایز نیست. با توجه به رعایتنمودن اصول فوق بود که رسول خدا جمشارکت فرد مشرک را در جنگ بدر نپذیرفت؛ زیرا به شرکت وی نیازی احساس نمیگردید.
شیوه و روش پیامبر اکرم جاین نبود که از مشرکان در هیچ موقعی کمک نگیرد؛ بلکه در موارد خاص و با تکیه بر شرایطی که بیان گردید، از مشرکان نیز کمک میگرفت. از جمله اینکه رسول خدا جاز عبدالله بن ارقط که مشرک بود در سفر هجرت به مدینه کمک گرفت و او را راهنمای خود مقرر کرد. و پناهندگی مطعم بن عدی (هنگام بازگشت از طائف) از همین قبیل بود. هچنین صحابه نیز در شرایطی، پناهندگی و حمایت مشرکان را جهت محفوظماندن از تعرض دیگران میپذیرفتند. درک این اصل و شرایط یادشده در زندگی کنونی، نیازمند فهمی دقیق و ایمانی عمیق است.
[۱۰۶] السیرة النبویة الصحیحة، عمری، ج ۲، ص ۳۵۵.