۱- نقض پیمان‌نامه بنی‌قریظه و قصد حمله بر مسلمانان از داخل
مسلمانان از خیانت یهود بنی‌قریظه که در جنوب مدینه سکونت داشتند، در هراس به سر می‌بردند؛ زیرا در آن صورت می‌بایست با دو دشمن روبرو می‌شدند؛ لشکر قریش و همپیمانان آنها از جلو و یهود بنی‌قریظه از پشت سر و سرانجام سرکردۀ یهودیان بنی‌نضیر در متقاعدساختن کعب بن اسد، سرکردۀ یهودیان بنی‌قریظه، برای شرکت در جنگ علیه مسلمانان موفق گردید.
خبر همکاری بنی‌قریظه با قبایل عرب درمیان صحابه شایع گردید بنابراین، پیامبر اکرم جکه از قبل از عهدشکنی یهودیان اطلاع داشت و احتمال می‌داد بنی‌قریظه بر عهد و پیمان خود ثابت نخواهند بود، زبیر بن عوام، مرد کارهای بزرگ، را برای بررسی این موضوع فرستاد. زبیر بعد از تحقیق و بررسی به پیامبر اکرم جگفت: آنها قلعه‌های خود و نیز راههای ورودی به مدینه را پاکسازی و حیوانات خود را جمع‌آوری نموده‌اند [۶۲۱].
پیامبر اکرم جپس از اثبات خیانت آنان، سعد بن معاذ، سعد بن عباده، عبدالله بن رواحه و خوات بن جبیر را فرستاد و به آنها فرمود: بروید و بررسی کنید که آیا اخباری که از آنها به ما می‌رسد، واقعیت دارد یا خیر و در صورت واقعیت داشتن این امر، خبر آن را به گونه‌ای به من برسانید که بقیه متوجه نشوند، اما اگر برعهد خود پایبند بودند، این خبر را به طور علنی برای همه اعلان نمایید [۶۲۲].
بعد از بررسی اوضاع، آنان متوجه شدند که خبر خیانت بنی‌قریظه واقعیت دارد. آن گاه نزد پیامبر اکرم جبرگشتند و گفتند: عضل و قاره. (این‌ها در قبیلۀ هذیلی بودند که با اصحاب و یاران پیامبر اکرم جخیانت و پیمان‌شکنی کرده بودند) آن حضرت جکاملاً متوجه قضیه شد [۶۲۳].
پیامبر اکرم جبا حفظ ثبات و جوانمردی و با استفاده از وسایل موجود، تقویت روحیۀ گردید؛ چنانکه در مانوری نظامی، سلمه بن اسلم را با دویست نفر و زید بن حارثه را با سیصد نفر مرد جنگجو جهت حراست و نگهبانی از مدینه اعزام نمود، تا بدین صورت بنی‌قریظه را دچار رعب و وحشت بگرداند.
در همین اثناء بنی‌قریظه برای پیوستن به قبایل عرب آماده می‌شدند و پیشاپیش این لشکر، خرما، جو و انجیر زیادی که بیست شتر آنها را حمل می‌کرد، به عنوان توشه برای قبایل عرب فرستادند که خوشبختانه این محموله به دست مسلمانان افتاد و نزد پیامبر اکرم جآورده شد [۶۲۴].
[۶۲۱] مغازی، واقدی، ج ۲، ص ۴۵۷. [۶۲۲] السیرة النبویة، ابن کثیر، ج ۳، ص ۱۹۹. [۶۲۳] البدایة والنهایة، ج ۴، ص ۹۵. [۶۲۴] السیرة الحلبیة، ج ۲، ص ۳۲۳.