دعای پیامبر در غزوۀ احد
رسول خدا جنماز ظهر را به جهت خون زیادی که از بدنش بیرون آمده بود، نشسته خواند و یارانش نیز نشسته به وی اقتدا نمودند. بعد از ادای نماز، رسول خدا ججهت دعا و حمد و ثنا به دلیل مصیبتی که به آن دچار گردیده بودند، به درگاه خداوند متعال روی آورد و به یارانش گفت: «صفهایتان را راست بگیرید تا ثناء خدا را به جای آورم.» آنان پشت سر رسول خدا صف بستند و پیامبر دعاهای ذیل را که بیانگر عمق ایمانش میباشد، به درگاه خداوند عرضه داشت [۲۸۹]:
«اللهم لك الحمد كله، اللهم لا قابض لـمـا بسطت، و لا باسط لـمـا قبضت، ولاهادي لـمـا أضللت، ولا مضل لـمن هديت، و لـمـا معطي لا منعت، و لا مانع لـمـا أعطيت، ولا مقرب لـمـا باعدت، ولا مبعد لـمـا قربت، اللهم ابسط علينا من بركاتك ورحمتك وفضلك ورز قك، اللهم إني أسألك النعيم الـمقيم الذي لا يحول ولا يزول، اللهم اني أسألك النعيم يوم الغلبة والأمن يوم الخوف، اللهم عائذ بك من شر ما أعطيتنا وشر ما منعت. اللهم حبب إلينا الإيمـان وزينه في قلوبنا وكرِّه إلينا الكفر والفسوق والعصيان واجعلنا من الراشدين. اللهم توفنا مسلـمين وأحينا مسلـمين وألحقنا بالصالحين غير خزايا ولا نادمين ولا مفتونين، اللهم قاتل الكفرة الذين يكذبون رسلك، ويصدون عن سبيلك، واجعل عليهم رجزك وعذابك، اللهم قاتل الكفرة الذين اوتو الكتاب إله الخلق» [۲۹۰]. رسول خدا بعد از آن به مدینه برگشت [۲۹۱]. عملکرد پیامبر اکرم جبیانگر امر مهمی بود که ایشان درصدد آن بود که آن را به امتش تعلیم دهد تا آنها نصرت و توفیق را از خداوند بخواهند و بدانند که دعا در شرایط پیروزی و شکست امری ضروری و حتمی است و دعا علاوه برآنکه مغز عبادت است از مهمترین ابزار جهت دفع نابسامانیها و دستیافتن به مقاصد عالی است و دعا، وسیلهای است که انسان را با خالقش مرتبط میگرداند و در نتیجه بر چنین فردی آرامش، سکون و ثبات نازل شده و خداوند وی را از قوت روحی فوقالعاده زیادی بهرهمند میگرداند و این فرد قلههای معنویت را میپیماید.
رسول خدا جدر پایان جنگ با ابهت تمام، مسلمانان را در صفوف منظمی قرار داد تا با خدای خود راز و نیاز نماید. این موضعگیری مهمی است که حکایت از ایمان عمیق دارد و از عبودیت کامل در برابر رب العالمین پرده برمیدارد. یقیناً این امر از مهمترین صحنههای عبودیت است که مقام عابد و معبود در آن تجلی پیدا مینماید [۲۹۲].
[۲۸۹] السیرة النبویة، ابی شهبه، ج ۲، ص ۲۱۰. [۲۹۰] مجمع الزوائد، ج ۶، ص ۱۲۱ – ۱۲۲. [۲۹۱] السیرة النبویة الصحیحه، ج ۲، ص ۳۹۴. [۲۹۲] صور و عبر من الجهاد النبوی فی المدینة، محمد فیضالله، ص ۱۳۲-۱۳۳.