اعلان عفو عمومی
۱- با آنکه پیامبر اکرم جاز طرف اهل مکه مورد اذیت و آزار زیاد قرار گرفته بود و از طرفی با توجه به لشکر عظیمی که همراه داشت، از قدرت انتقامگیری بالایی برخوردار بود، اما عفو عمومی اعلام کرد؛ چنانکه تمامی آنها نزد خانۀ خدا گرد آمده بودند و منتظر دستور پیامبر اکرم جدر مورد سرنوشت خود بودند. آن حضرت فرمود: فکر میکنید با شما چه کاری خواهم کرد؟ گفتند: برخورد خوبی خواهی نمود؛ چون برادر خوب و فرزند برادر خوب ما هستی. پیامبر اکرم جفرمود:
«لاتثریب علیکم الیوم یغفر الله لکم» «امروز هیچ مؤاخذهای برای شما نیست و خداوند شما را خواهد آمرزید» [۱۲۶۰].
این عفو عمومی تمامی زوایای زندگی آنان را از جمله حفاظت جان، مال و زمینهای اهل مکه را شامل گردید و بر آنان جزیه نیز فرض ننمود و با مکه به خاطر قداستش مانند سایر شهرهای فتح شده برخورد ننمود؛ زیرا این شهر، محل عبادت بندگان خدا و محل حرم الهی بود. بنابراین، جمهور ائمه گفتهاند: فروش و اجازه دادن زمینهای مکه جایز نخواهد بود؛ بله اهل مکه به قدر نیازهایشان از زمینهای آنجا استفاده نمایند و بقیه متعلق به حجاج و زائران میباشد، اما گروهی از علما، معتقد به جواز فروش و استیجار زمینهای مکه هستند و دلایل قویای نیز در این زمینه ارائه دادهاند [۱۲۶۱].
[۱۲۶۰] المجتمع المدنی، عمری، ص ۱۷۹. [۱۲۶۱] همان، ص ۱۸۰.