الگوی هدایت - تحلیل وقایع زندگی و سیرت پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلم - جلد دوم

درسها و عبرتهای این حادثه

۱- رام‌سلمه از روحیۀ صحابه شمتوجه این موضوع گردید که آنها این دستور پیامبر اکرم جرا به حساب رخصت و استحباب گرفته‌اند و آن را امری واجب نمی‌دانند چرا که پیامبر اکرم جکه همیشه در کارهای خیر بر دیگران سبقت می‌گرفت، هنوز در احرام به سر می‌برد و قربانی ذبح نکرده بود. بنابراین، به پیامبر اکرم جپیشنهاد داد تا عملاً قبل از دیگران به این امر اقدام نماید؛ چنانکه وقتی پیامبر اکرم جقربانی ذبح نمود و سر تراشید، صحابه شبی‌درنگ در حالی که از یکدیگر سبقت می‌گرفتند، از احرام بیرون شدند و قربانی ذبح نمودند.

همچنین از این داستان علاوه بر اینکه استحباب نظرخواهی از زن عاقل و ‌اندیشمند استنباط می‌گردد جایگاه رفیع زن در اسلام نیز مشخص می‌گردد و این بر خلاف تبلیغات غیرمنصفانه‌ای است که می‌گویند: در اسلام حقوق زن رعایت نشده است. چرا که پیامبر اکرم جبه عنوان حاکم جامعۀ اسلامی مشورت همسرش را پذیرفت و به آن ارج نهاد [۹۰۴].

۲- اهمیت الگوی عملی: چنانکه یاران پیامبر اکرم جقبل از اینکه آن حضرت جوارد میدان عمل دستور ایشان را عملی نساختند، اما پس از اینکه به اشار‌ۀ ام‌سلمه به آنچه دستور داده بود، جامۀ عمل پوشاند، تمامی آنها فرامین ایشان را عملی ساختند. بنابراین، نمی‌توان ارائۀ الگوی عملی در امور را انکار نمود [۹۰۵].

۳- حکم کسی که بعد از ارادۀ حج و عمره، از آن باز داشته شود: عملکرد پیامبر اکرم جبعد از اتمام قرارداد صلح، بیانگر حکم کسی است که از حج و یا عمره باز داشته می‌شود پس افرادی که با مشکل و یا مانعی مواجه می‌گردند می‌بایست، قربانی خود را ذبح نمایند و از حالت احرام بیرون بیایند. و از نظر جمهور علما، کسی که حج و عمرۀ نافله‌ای اراده کرده است و با مشکلی مواجه می‌شود، لازم نیست که قضای حج و عمره را به جای آورد، اما حنفیها معتقد هستند که قضای آن لازم و ضروری است به این دلیل که تمامی افرادی که در این سفر با پیامبر اکرم جبودند، سال آینده در عمرۀ القضا شرکت داشتند به جز کسانی که وفات کرده و یا شهید شده بودند [۹۰۶].

[۹۰۴] المعاهدات فی الشریعة الاسلامیه، ص ۲۷۳. [۹۰۵] تاملات فی السیرة النبویة، محمد السید الوکیل، ص ۲۱۱. [۹۰۶] فقه السیرة، بوطی، ص ۲۴۳.