غزوۀ غابه
هنوز چند روزی از بازگشت پیامبر اکرم جاز غزوۀ بنی لحیان نگذشته بود که عینیه بن حصن فزاری با گروهی از سواران غطفان به جنگلی در نزدیکی‌های مدینه حمله کرد و ذر بن ابی ذر را کشت. و همسر او را اسیر نمود و حدود بیست شتر را نیز به غارت برد.
پیامبر اکرم ج، فوراً با پانصد نفر از یارانش در حالی که سعد بن عباده سو سیصد نفر از بستگانش را به نگهبانی مدینه گمارد، به تعقیب آنان پرداخت [۸۰۱]و در دامنۀ کوهی در نزدیکی آب ذی قرد، بر دشمن مسلط گردید و برخی از آنان را کشت و شتران را پس گرفت [۸۰۲].
رویداد مهم این غزوه، اثبات قهرمانی بی‌نظیر صحابی بزرگوار، سلمه بن اکوع س است که او نیز در آنجا از شتران بیت المال نگهداری می‌نمود. سلمه سکه تیراندازی ماهر بود، قبل از رسیدن سواران پیامبر اکرم جدشمن را هدف تیرهای خود قرار داده و مشغول ساخته بود، به گونه‌ای که توانسته بود به تنهایی تعدادی از شتران را از آنها پس گیرد [۸۰۳].
همسر ابن ابی ذر نیز که به اسارت در آمده بود، توانست سوار بر یکی از شتران پیامبر اکرم جاز دست دشمن بگریزد و خود را به مدینه برساند و نذر کرده بود که اگر سالم به مدینه برسد، شتری را که بر آن سوار است، قربانی کند. وقتی نذر خود را به پیامبر اکرم جگفت، آن حضرت جلبخندی زد و فرمود: بد پاداشی به آن می‌دهی. بر آن سوار شده و از دست دشمن نجات یافته‌ای، آیا پاداش آن کشتن است؟ سپس فرمود: وفا به نذر مالی که از آنِ تو نیست لازم نمی‌باشد [۸۰۴]. آن گاه پیامبر اکرم جبعد از پنج روز به مدینه برگشت [۸۰۵].
این غزوه از مهم‌ترین غزوه‌هایی به شمار می‌رود که پیامبر اکرم جبعد از غزوۀ احزاب و بنی قریظه و قبل ازغزوه خیبر شخصاً در آن حضور داشت و به تأدیب اعراب نجد پرداخت. و پس از این غزوه نیز حمله‌های متعددی برای سرکوب ساختن و تأدیب مشرکان انجام گرفت که برخی موفقیت‌آمیز بودند و عده‌ای هم با شکست مواجه شدند. و مهم‌ترین آنها، دستۀ نظامی عکاشه بن محصن اسدی سمعروف به «سریه غمر» [۸۰۶]بود.
پیامبر اکرم جاو را در ربیع الاول سال ششم هجری به سوی بنی اسد فرستاد. آنها قبل از رسیدن عکاشه سو همراهانش فرار کرده و به کوه‌های اطراف پناه بردند. مسلمانان دویست شتر به غنیمت گرفتند و به مدینه بازگشتند [۸۰۷].
یکی دیگر از سریه‌های مهمی که در این فرصت اتفاق افتاد سریۀ محمد بن مسلمه انصاریسبه محله‌ای به نام «ذی قصه» بود که با هدف فراری دادن بنی ثعلبه از غارت مواشی اهل مدینه اتفاق افتاد. محمد بن مسلمه سدر ربیع الثانی سال ششم هجری با گروه اندکی از مسلمانان بر آنها حمله نمود. تعداد بدویها صد نفر بود. آنان یکدیگر را مورد هدف قرار دادند و با یکدیگر به مبارزه پرداختند. سرانجام همراهان محمد بن مسلمه سبه شهادت رسیدند و خودش زخمی شد و نتوانست خود را به مدینه برساند تا اینکه توسط یکی از مسلمانان به مدینه آورده شد [۸۰۸].
بعد از سریۀ محمد بن سلمهۀ انصاری، پیامبر اکرم جابوعبیده سرا جهت انتقام خون شهدا، با دسته‌ای چهل نفری به منطقۀ مسکونی بنی ثعلبه فرستاد. آنها در آنجا به کسی دسترسی پیدا نکردند، فقط تعدادی از مواشی آنها را به غنیمت گرفتند و به مدینه آوردند [۸۰۹].
در جمادی الاول سال ششم، زید بن حارثه سبا صد و هفتاد سوار برای بار دوم به «عیص» جهت تعرض به کاروان قریش که از شام می‌آمد، اعزام گردید. آنها به این قافله رسیدند و محمولۀ آن را به غنیمت گرفتند و بعضی از افراد قافله از جمله داماد پیامبر اکرم جیعنی ابوالعاص و مادرش را که خواهر خدیجه لبود، اسیر نمودند [۸۱۰].
همچنین در شعبان همین سال، دسته‌ای متشکل از صد نفر به فرماندهی علی سبرای سرکوب ساختن بنی‌سعد بن بکر که جهت یاری رساندن به یهودیان خیبر جمع شده بودند، اعزام گردید؛ چنانکه علی سبر آنان حمله برد و مقداری از حیوانات و مواشی آنان را به غنیمت گرفت و به مدینه بازگشت [۸۱۱].
هدف این سریه، تأدیب تمامی دشمنانی بود که قصد یاری رساندن به یهودیان را داشتند؛ زیرا همه دریافتند که هرگونه تحرک آنها زیر نظر چشمان تیزبین دولت مردان مدینه قرار دارد و آنها همه چیز را کاملاً کنترل می‌نمایند [۸۱۲].
اعزام این دسته‌ها و متلاشی ساختن گردهم‌آیی دشمنان، علاوه بر اینکه برای مسلمانان در تمامی ادوار درسی بزرگ بوده است؛ بیانگر اهمیت کنترل اخبار و وضعیت دشمنان نیز می‌باشد، چنانکه پیامبر اکرم جتوسط عناصر مختلف مانند دسته‌های اطلاعاتی، مسلمانانی که هنوز قومشان از مسلمان شدن آنها بی‌خبر بودند و کسانی که رابطۀ حسنه با مسلمانان داشتند، پیشاپیش از تحرکات و اوضاع دشمنان خود باخبر می‌شد. بنابراین، هیچ گاه دشمنان نتوانستند، آن حضرت جرا غافلگیر سازند؛ پس باید مسلمانان امروزی نیز با تأسی از پیامبر اکرم جهمواره مواظب تحرکات و نقشه‌های شوم دشمنان خود باشند و بی‌تفاوت ننشینند [۸۱۳].
[۸۰۱] عیرن الاثر، ابن سید الناس، ج ۲، ص ۷۲-۷۳. [۸۰۲] التاریخ السیاسی العسکری، ص ۳۲۷. [۸۰۳] صلح الحدیبة، ص ۴۳. [۸۰۴] همان ص ۴۵. [۸۰۵] التاریخ السیاسی و العسکری، ص ۳۲۷. [۸۰۶] غمر نام آبی از بنی اسد است. [۸۰۷] تاریخ طبری، ج ۲، ص ۶۴۰. [۸۰۸] التاریخ السیاسی و العسکری، ص ۳۲۸. [۸۰۹] واقدی ج ۱، ص ۵۵۱. [۸۱۰] محمد رسول الله محد رضا ص ۲۴۵-۲۴۶. [۸۱۱] التاریخ السیاسی والعسکری، ص ۳۳۰. [۸۱۲] معین السیرة، ص ۳۲۵. [۸۱۳] الاساس فی السنه، ج ۲، ص ۷۱۲.