حیات صحابه – جلد اول

بیعت بشیر بن خصاصیه بر ارکان اسلام و بر صدقه و جهاد

حسن بن سفیان، طبرانى در الاوسط، ابونعیم، حاکم، بیهقى و ابن عساکر از بشیربن خصاصیه سروایت نموده‏اند که گفت: نزد پیامبر خدا صآمدم تا همراهش بیعت نمایم، گفتم: اى پیامبر خدا بر چه با من بیعت مى‏کنى؟ پیامبر دست خود را دراز نموده فرمود: «گواهى مى‏دهى که معبودى جز خداى واحد و لا شریک وجود ندارد و محمّد بنده و رسول اوست، نمازهاى پنجگانه را در وقت‏هاى آن می‌خوانى، زکات فرض شده را ادا مى‏کنى، روزه رمضان را مى‏گیرى، حج خانه (کعبه) را به جاى مى‏آورى و در راه خداوند جهاد مى‏نمایى». گفتم: اى پیامبر خدا صهمه اینها را مى‏توانم انجام دهم، مگر دو چیز را، که طاقت آن را ندارم: زکات را، چون به خدا سوگند جز ده شتر که به اهلم شیر مى‏دهند و بارکش آنها‌اند دیگر (چیزى) ندارم. و جهاد: من مرد ترسویى هستم، و مى‏پندارند، کسى که (از میدان قتال) روى گرداند [۳۵۰]، مورد غصب خدا قرار گرفته است، و من مى‏ترسم که چون جنگ فرا رسد، با ترس از جان خود (از میدان جنگ) فرار نمایم و به غضب خدا گرفتار شوم. آن گاه پیامبر خداصدست خود را پس کشید و باز آن را حرکت داد، سپس فرمود: «اى بشیر، نه صدقه و نه جهاد!! پس با چه داخل جنت مى‏شوى؟!» گفتم: اى رسول خدا، دستت را بده که با تو بیعت کنم، آن‏گاه دست خود را پیش آورد و من بر همه آنها با او بیعت نمودم [۳۵۱]. این چنین در کنز العمال (۱۲/۷) آمده. و این را احمد روایت نموده، و رجال وى، چنان که هیثمى (۴۲/۱) مى‏گوید، ثقه‏اند.

[۳۵۰] وى اشاره به ین قول خداوند تبارک و تعالى دارد که مى‏فرماید: ﴿وَمَن يُوَلِّهِمۡ يَوۡمَئِذٖ دُبُرَهُۥٓ إِلَّا مُتَحَرِّفٗا لِّقِتَالٍ أَوۡ مُتَحَيِّزًا إِلَىٰ فِئَةٖ فَقَدۡ بَآءَ بِغَضَبٖ مِّنَ ٱللَّهِ وَمَأۡوَىٰهُ جَهَنَّمُۖ وَبِئۡسَ ٱلۡمَصِيرُ ١٦﴾[الانفال: ۱۶]. ترجمه: «و هر کس در آن هنگام به آنها پشت کند - مگر در صورتى که هدفش کناره‏گیرى از میدان براى حمله مجدد و یا به قصد پیوستن به گروهى (از مجاهدان) بوده باشد - (چنین‏کسى) گرفتار غضب خداوند است، و ماواى او جهنم است، و چه بد جایگاهى است». [۳۵۱] ضعیف. احمد (۵/۲۴۴) و طبرانی در «الکبیر» (۱۲۳۳) و ابن عساکر (۱۰/۱۳۸) و حاکم (۲/۷۹، ۸۰). حاکم آن را صحیح دانسته و ذهبی نیز با وی متفق است. در سند آن ابوالمثنی العبدی است که همان موثر بن عفارة است. حافظ ابن حجر در تقریب (۲/۲۸۰) درباره‌ی می‌گوید: مقبول است. یعنی در صورت متابعه و الا لین است. برای این سند نیز هیچ متابعی یافته نشده است. نگا: «الإستیعاب» (۱/۳۳۰).