مرحله سوم و آخرین مرحله دعوت پیامبر ج
این آخرین مرحله از مراحل زندگی رسول خدا است که در آن نتایج و دستاوردهای دعوت اسلامی پس از جهاد و مبارزه طولانی و رنج‌ها و دشواریهای بسیار و نیز به دنبال آشوب‌ها و پریشانی‌های فراوان و همچنین جنگ‌های خونینی که در طول بیست و اندی سال تجربه کرده بودند، مشهود گردید. فتح مکه بزرگترین پیروزی مسلمانان، از آغاز دعوت اسلامی بود و با همین فتح بود که مسیر زندگی عرب‌ها تغییر کرد و محیط و فضای جزیرة العرب نیز دگرگون شد. در حقیقت این فتح، سر فصل تعیین کننده‌ای بین دوران گذشته و آینده آن بود. زیرا قریشیان از نگاه عرب‌ها، حامیان و پشتیبانان دین بودند و سایراعراب در این مورد از قریش پیروی می‌کردند. تسلیم شدن قریش در برابر اسلام به معنای ریشه کن شدن عقیده بت پرستی از جزیره العرب بود.
می توان این مرحله از زندگی رسول خدا را در دو بخش جداگانه، مورد بررسی قرار داد: یکی بخش جهاد و مبارزه و دیگری پیشی گرفتن قبایل عرب از یکدیگر برای پذیرش اسلام؛ این دو، با یکدیگر پیوند تام داشت. در هر یک از این مراحل، رویدادهای آن مرحله دیگر، تداخل داشت و به عبارتی هر دو مرحله، همزمان صورت می‌گرفت. اما طبق ترتیبی که در طرح مباحث بکار گرفتیم، ترجیح دادیم هر بخش را جداگانه بیاوریم و با توجه به این که مرحله جهاد و مبارزه، پیوستگی و تناسب بیشتری با مراحل پیشین و مباحث گذشته دارد، ابتدا به این بخش می‌پردازیم: