سیرت رسول اکرم صلی الله علیه وآله وسلم

آثار و نتایج غزوه تبوک

این جنگ، تأثیر بسزایی در گسترش نفوذ مسلمانان در جزیره العرب داشت و مردم به یقین دریافتند که هیچ قدرتی، غیر از اسلام نمی‌تواند در جزیره العرب باقی بماند. و بدین ترتیب بر پس مانده‌های آرزو‌ها و رؤیاهای جاهلی و نفاق آنانی که در انتظار شکست مسلمین بودند، خط بطلان کشیده شد؛ چون آن‌ها به رومیان امید بسته بودند. دیگر وقت آن نبود که مسلمانان در مقابل منافقان از خودشان نرمی و مدارا نشان دهند و خداوند، دستور داد که بر آنان سخت بگیرند تا جایی که مسلمانان را از پذیرش صدقاتشان و نیز از نماز خواندن بر جنازه‌هایشان و از این که برایشان طلب مغفرت کنند، منع فرمود و به پیامبر جدستور داد که لانه دسیسه و توطئه‌ای را که تحت عنوان مسجد، ساخته بودند، ویران کند. همچنین خدای متعال، درباره منافقان آیاتی نازل کرد که آن‌ها را رسوای عام و خاص نمود و پس از این برای شناسایی آن‌ها، نکته پوشیده‌ای نگذشت؛ گویا بعضی از آیات، نام منافقان مدینه را به صراحت اعلام می‌کرد. میزان تأثیر غزوه تبوک، از آنجا نمایان‌تر می‌شود که هرچند پس از فتح مکه و حتی قبل از آن، نمایندگان قبایل عرب، دسته دسته به خدمت رسول خدا جمی‌آمدند، پس از این غزوه، آمدن نماینده‌ها و هیئت‌ها به اوج خود رسید. [۶۰۸]

[۶۰۸] تفاصیل مربوط به غزوه تبوک، برگرفته از این منابع است: سیره ابن هشام (۲/۵۱۵- ۵۳٧)؛ زادالمعاد (۳/۲- ۱۳)؛ صحیح بخاری(۱/۲۵۲، ۴۱۴) و (۲/۶۳۳- ۶۳٧)؛ صحیح مسلم با شرح نووی بر آن (۲/۲۴۶)؛ فتح الباری (۸/۱۱۰- ۱۲۶) و مختصر السیره، صص ۳٩۱- ۴۰٧