سیرت رسول اکرم صلی الله علیه وآله وسلم

آغاز جنگ و جایگزینی فرماندهان

در مؤته دو سپاه با یکدیگر روبرو شدند و جنگ سختی در گرفت. این در حالی بود که سه هزار رزمنده مسلمان در مقابل دویست هزار جنگجوی دشمن قرار گرفته بودند. نبرد شگفت انگیزی بود که دنیا، آن را با وحشت و حیرت نظاره می‌کرد؛ اما وقتی که نسیم ایمان، به وزش درآید، عجایبی به ارمغان می‌آورد که نظیر ندارد. زید بن حارثهسمحبوب رسول خدا جپرچم را به دست گرفت و با شهامتی عجیب و شجاعتی خارق العاده که مانندش فقط در میان مسلمانان یافت می‌شد،چنان جنگید که از شدت نیزه‌ها همچون کوهی به زمین افتاد؛ آنگاه پرچم را جعفر بن ابی طالب به دست گرفت و جنگی بی مانند شروع نمود تا این که جنگ از حد طاقت او گذشت. از اسب ابلق فرود آمد و آن را پی کرد، سپس جنگید تا دست راستش قطع شد؛ پرچم را به دست چپش گرفت و همچنان جنگید تا دست چپش نیز قطع شد؛ آنگاه پرچم را با هر دو بازویش گرفت و پرچم را برافراشته نگه داشت تا این که شهید شد.

گویند: مردی رومی او را چنان با شمشیر زد که پیکرش به دو نیم شد و خداوند در مقابل دو بازویش به او دو بال در بهشت بخشید که با آن‌ها به هر کجا که بخواهد پرواز کند؛ به همین خاطر به او جعفر طیار و جعفر ذوالجناحین گویند. امام بخاری از نافع از ابن عمر روایت کرده است که در جنگ مؤته بر بالین جنازه جعفر که شهید شده بود،ایستادم و ۵۰ زخم شمشیر و سرنیزه شمردم. هیچ یک در قسمت پشت بدنش نبود. [۵۶٩]

در روایت دیگری از ابن عمرسآمده که گفت: من در روز غزوه مؤته با مجاهدین بودم؛ برای یافتن جعفر به جست و جو پرداختیم و او را در بین شهدا یافتیم و در بدنش نود و چند زخم شمشیر و نیزه بود. [۵٧۰]

در روایت عمری از نافع، افزون بر این آمده که تمام زخم‌ها، در قسمت جلوی بدنش بود. [۵٧۱]

پس از نبرد دلیرانه جعفر بن ابی طالبسو بعد از شهادتش، عبدالله بن رواحه پرچم را به دست گرفت و سوار بر اسبش به پیش رفت؛ لحظه‌ای در شک و تردید شد، اما پس از آن با اراده‌ای قوی جلو یدان شوی؛ چه با اکراه و چه از روی میل و رغبت. آنگاه که،مردم هیاهو به راه اندازند و آهنگ جنگ کنند، چه شده که می‌بینم بهشت را ناپسند می‌دانی؟ سپس از اسب فرود آمد. یکی از پسر عموهایش تکه گوشتی برای وی آورد و گفت: این را بخور تا قدرت و نیرو بگیری؛ زیرا این چند روز گرسنگی زیادی کشیده‌ای. عبدالله گوشت را از دستش گرفت و تکه‌ای از آن را کند و سپس آن را دور انداخت و شمشیر را گرفت و جلو رفت و جنگید تا شهید شد.

[۵۶٩] صحیح بخاری (۲/۶۱۱) [۵٧۰] همان [۵٧۱] نگا: فتح الباری (٧/۵۱۲). هرچند در تعداد زخم‌های پیکر جعفر طیارساختلافی به نظر می‌رسد؛ اما گویا در روایت اخیر، زخم‌های ناشی از اصابت تیر نیز به حساب آمده است.