سیرت رسول اکرم صلی الله علیه وآله وسلم

تقسیم غنایم

پیامبر تصمیم گرفت یهودیان را از خیبر بیرون کند؛ اما آن‌ها گفتند: ای محمد! بگذار ما اینجا بمانیم و از آن نگهداری کنیم و به کار زراعت بپردازیم؛ زیرا ما در کشاورزی از شما آگاهتریم و از آنجایی که پیامبر جو یارانش نه خود فرصت کار در خیبر را داشتند و کسی هم نداشتند که برایشان کار کند، لذا پذیرفتند که یهودیان در خیبر بمانند و در مقابل، نیمی از محصول و میوه خیبر را به مسلمانان بدهند. البته مشروط به اینکه هرگاه پیامبر، اراده کند، می‌تواند آن‌ها را بیرون نماید. عبدالله بن رواحهسنیز برای تخمین و برآورد میزان محصولات، تعیین شد. پیامبر جخیبر را به ۳۶ سهم تقسیم نمود که هر سهم نیز مشتمل بر ۱۰۰ سهم بود که جمعا ۳۶۰۰ سهم می‌شد. بنابراین ۱۸۰۰ سهم، از آنِ پیامبر و مسلمانان می‌شد. سهم پیامبر اکرم جنیز با سهم دیگران، مساوی بود. پیامبر نصف دیگر را که ۱۸۰۰ سهم بود، جدا نمود و آن را برای اتفاقات پیش بینی نشده، کنار گذاشت. اما علت این که پیامبر آن را به ۱۸۰۰ سهم تقسیم نمود، این بود که خیبر پاداشی بود برای کسانی که در حدیبیه شرکت کرده بودند که تعدادشان یکهزار و چهارصد تن بود و دویست اسب نیز با خود داشتند و به هر اسب، دو سهم تعلق می‌گرفت. این بود که به ۱۸۰۰ سهم تقسیم شد: برای هر اسب سوار، سه سهم و برای هر پیاده، یک سهم. [۵۳۱]

از روایت امام بخاری، چنین بر می‌آید که غنایم خیبر، بسیار زیاد بوده است. ابن عمرسمی‌گوید: «تا زمان فتح خیبر، غذای سیر نخورده بودیم». عایشهلنیز گفته است: «هنگامی که خیبر فتح شد، گفتیم: اکنون از خرما سیر می‌شویم». [۵۳۲]

و چون مهاجران به مدینه بازگشتند، نخل‌هایی را که انصار به آن‌‌ها بخشیده بودند، به خودشان باز پس دادند؛ زیرا دیگر خودشان، ثروتمند و دارای نخلستان شده بودند. [۵۳۳]

[۵۳۱] زادالمعاد (۲/۱۳٧) [۵۳۲] صحیح بخاری (۲/۶۰٩) [۵۳۳] زاد المعاد (۲/۱۴۸)؛ صحیح مسلم (۲/٩۶)