کردارهای قلب - ترجمه اعمال القلوب

یادآوری دوم: وانهادن کار از ترس ریا

این جایگاه لغزش بس پرخطری است، می‏بینید برخی مردم بر این عادت افتاده‏اند که کار خیر را انجام می‏دهند، اما یک باره موجبی برای ریا پیش می‏آید، و از ترس آن، آن طاعت را فرو می‏گذارند، بی‏گمان این درست نیست و از راه به در شدن است که فضیل به عیاض/آن را دریافته است آن گاه که گفت: انجام ندادن کار نیک به خاطرمردم ریا است و انجام آن به خاطر مردم شرک. اخلاص آن است که خداوند انسان را از این دو موقعیت برهاند. [٧۶]

نووی/گوید: هرکس قصد عبادتی بکند و از ترس دیدن مردم آن را انجام ندهد، ریاکار است، زیرا به خاطر مردم آن را وانهاده است. اما اگر به خاطر این باشد تا نهانی آن را انجام دهد، فرق می‏کند. هرکس به تمامی آنرا فرو گذارد، به وادی ریا در افتاده است. همچنین کسی که مستحب است در حق او کاری آشکار گردد، پس این کار را بکند، مانند اینکه عالمی باشد که از او پیروی کنند، یا کاری که در پی آن است، شیوه‏ی قانونی و شرعیش آشکارا انجام شدن، باشد.

[٧۶] سیر أعلام النبلاء، ۸/۴۲٧.