کردارهای قلب - ترجمه اعمال القلوب

برخی کارها خود به شکر منجر می‏شود؛ مانند موارد زیر:

۱- ‏به کسانی که جایگاهی پایینتر از شما دارند بنگرید، پیامبر فرمود: «انظروا إلی من هو أسفلُ منكم و لاتنظروا إلی من هو فوقكم فإنّه أجدرُ ألا تزدروا نعمة الله»:«به کسانی که پایینتر از شما هستند نگاه کنید، نه به آن‌هایی که بالاتر از شما هستند. شایسته‏تر آن است که نعمت الهی را ناچیز نشمارید». [۲۳۳]

وقتی انسان به کسان بالاتر از خود نگاه می‏کند و به آن‌ها می‏اندیشد باید بداند و ایمان داشته باشد که این قسمت خدا است و نباید این مورد او را از شکر خدا باز دارد. در اشتباهند آنان که کسان بهتر و بالاتر از خود را می‏بینند و از شکر خدا باز می‏مانند، باید بدانند که خداوند فرمود: ﴿وَهُوَ ٱلَّذِي جَعَلَكُمۡ خَلَٰٓئِفَ ٱلۡأَرۡضِ وَرَفَعَ بَعۡضَكُمۡ فَوۡقَ بَعۡضٖ دَرَجَٰتٖ لِّيَبۡلُوَكُمۡ فِي مَآ ءَاتَىٰكُمۡ﴾[الأنعام: ۱۶۵] «اوست که شما را در زمین جانشین قرار داد و بعضی را نسبت به دیگران مرتبه بالاتر بخشید تا شما را به آنچه مقرر کرده است، بیازماید».

۲- بنده باید بداند او عهده‏دار نعمت‌هایی است که خدا به او داده است.خداوند فرمود: ﴿ثُمَّ لَتُسۡ‍َٔلُنَّ يَوۡمَئِذٍ عَنِ ٱلنَّعِيمِ٨﴾[التكاثر: ۸] «در آن روز از نعمت‌هایی که داشتید بازخواست خواهید شد». وقتی به این وقوف یابد و بداند که روز رستاخیز او مسؤول آن نعمت‌ها شناخته می‌شود و به خاطر آن و حتی آب سرد محاسبه می‏شود، از خشیت آن روز به شکر می‌پردازد. بازخواست و مناقشه‏ در آن روز خود عذاب است.

[۲۳۳] صحیح است: به روایت بخاری (۶۴٩۰) بخش الرقاق، باب لینظر إلی من هو أسفل منه ولاینظر إلی من فضل علیه، و مسلم (۲٩۶۳) بخش الزهد و الرقائق.