کردارهای قلب - ترجمه اعمال القلوب

احمد بن نصر خزاعی و آشوب خلق قرآن

احمد بن نصر خزاعی یکی از علمای دوران‌های گذشته بود که از گفتن حق هیچ ابایی نداشت و بسیار به کار نیک سفارش می‏کرد و از کار زشت باز می‏داشت. او در فتنه‏ی خلق قرآن ایستادگی کرد. لذا او را به سامراء بردند و در غل و زنجیر بستند و از او خواستند حرف خود را مبنی بر اینکه قرآن کلام فرو فرستاده شده‏ی خداوند است، پس بگیرد و بگوید قرآن خلق شده است، اما او نپذیرفت. آنجا نیز دست به جنگ روانی و شکنجه‏ی جسمی علیه او زدند.

بدین گونه یک قاضی نزد خلیفه‏ی نابه‏کار بر می‏خیزد و اعلام می‏دارد خونش مباح است و حاضران با سخن او همرأی می‏گردند. احمد بن أبی داود گفت پیرمردی نسبت به احمد بن نصر اظهار همدردی می‏کند. خلیفه گفت: کار او نیز منجر به کفرش می‏شود و در این هنگام شمشیرش را برداشت و گفت به سوی این کافر گام بر می‏دارم...! و با آن شمشیر گردنش را زد در حالی که سرش را با طنابی بسته بودند. پس از آن در کناره‏ی شرقی بغداد سرش را در جایی نصب کردند. [۲۱۱]

جعفر بن محمد زرگر- که اهل علم بود- می‏گوید: احمد بن نصر خزاعی را وقتی کشتند دیدم، درآن هنگام از سرش صدای لاإله إلا الله به گوش می‏رسید، و این جزء کراماتش بود. [۲۱۲]امام احمد درباره‏ی او می‏گوید: خود را در راه خدا فدا کرد. [۲۱۳]

[۲۱۱] خطیب بغدادی درتاریخ بغداد (۵/۱٧٧) این مطلب را آورده است. [۲۱۲] همان: ۱/۱٧٧. [۲۱۳] خطیب بغدادی در تاریخ (۵/۱٧٧) این سخن را آورده است. ابن جوزی در صفة الصفوة (۲/۳۶۴) و ابن مفلح در المقصد الأرشد فی ذکر أصحاب الامام احمد (۱/۲۰۰) آورده‏اند.