کردارهای قلب - ترجمه اعمال القلوب

خوف در قرآن

در قرآن خوف به چند صورت آمده است، از آن شمار:

۱- قتل و شکست: ﴿وَإِذَا جَآءَهُمۡ أَمۡرٞ مِّنَ ٱلۡأَمۡنِ أَوِ ٱلۡخَوۡفِ﴾[النساء: ٨٣] «هنگامی که خبر امیدبخش یا بیم‏آور به آن‌ها برسد». و مانند فرموده‏ی خداوند: ﴿وَلَنَبۡلُوَنَّكُم بِشَيۡءٖ مِّنَ ٱلۡخَوۡفِ﴾[البقرة: ١٥٥] «مسلماً شما را با میزانی از خوف آزمایش می‏کنیم».

۲- کارزار و نبرد: ﴿فَإِذَا ذَهَبَ ٱلۡخَوۡفُ سَلَقُوكُم بِأَلۡسِنَةٍ حِدَادٍ﴾[الاحزاب: ١٩] «وقتی موجبات ترس و جنگ برطرف شد با زبان تند شما را می‏رنجانند». یعنی آن گاه که آتش کارزار فروکش کرد. نیز مانند: ﴿فَإِذَا جَآءَ ٱلۡخَوۡفُ رَأَيۡتَهُمۡ يَنظُرُونَ إِلَيۡكَ تَدُورُ أَعۡيُنُهُمۡ كَٱلَّذِي يُغۡشَىٰ عَلَيۡهِ مِنَ ٱلۡمَوۡتِ﴾[الاحزاب: ١٩] «زمانی که ترس آن‌ها را فرا گیرد می‏بینی که به تو نگاه می‏کنند در حالی که دیدگان‌شان می‏گردد مثل اینکه از سکرات مرگ بیهوش شده‏اند».

۳- دانش و شناخت: مانند فرموده‏ی خداوند: ﴿فَمَنۡ خَافَ مِن مُّوصٖ جَنَفًا﴾[البقرة: ١٨٢] «هر کس بترسد که از وصیت کننده‏یی خطایی سر بزند». یعنی بداند، و مانند ﴿إِلَّآ أَن يَخَافَآ أَلَّا يُقِيمَا حُدُودَ ٱللَّهِ﴾[البقرة: ٢٢٩] «مگر اینکه نگران این باشند که حدود الهی را اجرا نکنند». یعنی بدانند و ﴿وَإِنۡ خِفۡتُمۡ أَلَّا تُقۡسِطُواْ فِي ٱلۡيَتَٰمَىٰ﴾[النساء: ٣] «اگر بترسید که درباره‏ی یتیمان عدالت را زیر پا بگذارید...» یعنی اگر دانستید، اگر پی بردید.

۴- نقص: ﴿أَوۡ يَأۡخُذَهُمۡ عَلَىٰ تَخَوُّفٖ﴾[النحل: ٤٧] «یا به صورت کاهشی آن‌ها را بگیرد».

۵- به معنای وحشت و هراس از شکنجه و مجازات: ﴿يَدۡعُونَ رَبَّهُمۡ خَوۡفٗا﴾[السجدة: ١٦] «با بیم و هراس پروردگارشان را می‏خوانند».