ابوالمعالی محمد الحسین العلوی [۳۴۵]
ابوالمعالی محمد بن عبیدالله الحسین العلوی در کتاب بیان الادیان [۳۴۶]که کتاب مختصری است در شرح ادیان و مذاهب جاهلی و اسلامی و گویا قدیمیترین نسخه فارسی است که درباره ملل و نحل و ادیان و مذاهب و آراء و عقاید گوناگون نوشته شده است، به اختصار از امامان چهارگانه نام میبرد:
اصحاب رأی- یاران و همفکران امام ابوحنیفه نعمان بن ثابت مرزبان کوفی فارسی را اصحاب رأی گویند و ابوحنیفه دربارۀ مسایل فقهی کتابی نوشت و شاگردانی مانند ابویوسف، محمد بن حسن شیبانی، زفر و بومطیع بلخی -رحمهم الله- را پرورش داد. ایمان در او، اقرار به زبان و تصدیق به دل است و کاستی و فزونی را در ایمان جایز نمیداند و قیاس و اجتهاد و استحسان را روا میبیند و فقهای خراسان مذهب ابوحنیفه دارند و بعضی از فقهای عراق در فروع، تابع ابوحنیفه و در اصول، معتزلی میباشند [۳۴۷].
[۳۴۵] ابوالمعالی محمدبن عبیدالله الحسین العلوی از بزرگان قرن پنجم هجری بوده است که به گفته استاد عباس اقبال آشتیانی اطلاع چندانی از او به دست نیامده است. [۳۴۶] بیان الأدیان در شرح ادیان و مذاهب جاهلی و اسلامی، تألیف ابوالمعالی محمد الحسینی العلوی، به تصحیح عباس اقبال و رسالة معرفة الـمذاهب، به قلم علی اصغر حکمت، انتشارات ابن سینا. [۳۴۷] منبع مذکور، ۳۱.