نسب شافعی و سال و تولد و وفات او
«درین سال (أربع ومأتین - ۲۰۴) محمد بن ادریس الشافعیس که یکی از ائمه اهل سنت و جماعت است از عالم، انتقال نمود و هو ابوعبدالله محمد بن ادریس بن العباس بن عثمان بن شافع بن عبید بن عبد یزید بن هاشم بن المطّلب بن عبدمناف و مطّلب بن عبدمناف، عمّ عبدالمطّلب است و عبدالمطّلب جدّ شرف دودمان لوئی [۶۴۳]بن غالب است, بنابر آن امام شافعی را ابن عمّ النبی گویند؛ و امام شافعی از طرف امّهات آباء خود نیز هاشمی بود زیرا که جمعی کثیر از مورخان نقل نموده‌اند که مادر سائب، شفا بود بنت ارقم بن هاشم بن مطلّب بن عبدمناف و مادر شفا، خلیده است بنت اسد بن هاشم بن عبدمناف و ایضاً مادر عبدیزید، که شفا نام داشت، دختر هاشم بن عبدمناف بود و برین تقدیر شافعی ابن عمۀ حضرت نبی الرحمة وشفعی الأمّة صلی‌الله علیه إلی یوم القیامةنیز باشد، زیرا که شفا بنت هاشم، خواهر عبدالمطّلب است و عمه عبدالله، که پدر حضرت رسالت پناه است و امام شافعی در سنۀ خمسین و مائه (۱۵۰) متولد گشت و بسیاری از مورخان بر آن رفته‌اند که در همان روز که امام ابوحنیفه فوت شد امام شافعی، قدم از کتم عدم بیرون نهاد و مولدش به روایت اصحّ غزّه بود از بلاد شام و مادر، او را در دو سالگی به مکه برده آنجا نشو و نما یافت و به قرائت قرآن مجید و کسب علوم قیام نمود آنگاه به بغداد شتافت دو سال در دارالسلام اقامت کرد و کتب قدیمه خود را در سلک تحریر کشید، بعد از آن به مکه رفته نوبت دیگر از آنجا به بغداد خرامید و یک ماه و نیم در آن بلده بوده به مصر شتافت و کتب جدیده، در آن خطّه تصنیف نمود و هم در آن دیار ساکن بود تا در روز جمعه آخر ماه رجب سنۀ مذکوره فوت شد و بعد از عصر در قرافه، مدفون گشت» [۶۴۴].
قدوه المتبحرّین امام فخر رازی، در بعضی از مؤلفات خود آورده که «انّه أوّل من صنّف اصول الفقه والله تعالی اعلم بصحّته» [۶۴۵].
[۶۴۳] شرف دودمانی لوئی، حضرت رسول اکرمص می‌باشد. [۶۴۴] منبع مذکور، ۲۵۸. [۶۴۵] در حقیقت او اولین کسی است که اصول فقه را تصنیف کرد و خداوند متعال به صحت آن آگاه‌تر است اصول فقه ادله فقه اجمالی و راه‌های استفاده کردن از آن جزئیات آنست.