قضا چیست؟
قضا، در لعت به هفت معنی آمده است: اول الزام، و قاضی را از آن جهت قاضی گویند، که خصم را ملزم میکند. دوم حکم، و اصل او «قضای» بوده و یا، زیرا که فعل آن «قضیت» است و آیه:
﴿وَقَضَىٰ رَبُّكَ أَلَّا تَعۡبُدُوٓاْ إِلَّآ إِيَّاهُ﴾[الإسراء: ۲۳].
سوم به معنی فراغ، چنانکه گویند: «ضربه فقضی علیه». یعنی او را در جای کشت، گوئیا از او فارغ شد. چهارم به معنی قتل، چنانکه گویند: سمٌّ قاضٍ، سمٍ قاتل. پنجم به معنی موت، قضی نحبه یعنی مات (مرد). ششم به معنی ادا، و ادا و قضا مترادفند. گویند: «أدی دینه وقضی دینه» غیر از آن که «ادا» را گاهی در غیر واجب و «قضا» را در واجب استعمال میکنند. هفتم به معنی إحکام (محکم گردانیدن) قال الله تعالی:
﴿فَقَضَىٰهُنَّ سَبۡعَ سَمَٰوَاتٖ﴾[فصلت: ۱۲] [۶۲۵].
«هفت آسمان را محکم گردانید» [۶۲۶].
[۶۲۵] البته محکم کردن با حکم و فرمان تکوینی. [۶۲۶] سلوك الـملوك، ۱۲۱.