ابوحنیفه و کسب علم
ابوحنیفه در عصر عبدالمالک بن مروان، خلیفۀ اموی به دنیا آمد و در زمان ولایت حجاج ثقفی، والی عراق به سن رشد رسید، و در عهد خلافت خلیفه دادگر (عمر بن عبدالعزیز) نبوغ و استعدادش آشکار گردید. در این زمان، کوفه از لحاظ علمی خلی پیشرفته بود. طبیعی است که ابوحنیفه در چنان محیطی می‌توانست استعداد خویش را به مرحله آزمایش درآورد. که ابتدا به فراگیری علم نحو پرداخت ... چنان دخالت دادن عقل و رأی در نحو زیاد ممکن نبود، ابوحنیفه علم نحو را چندان پیگیری نکرد و در مقابل، توجه خود را به فقه معطوف داشت و در جوار آن به علم «کلام» [۴۴]هم پرداخت، و رسایلی تحت عنوان «الفقه الأکبر» و «الفقه الابسط» و «العالم والـمتعلم» «والرد علی القدریّة» و «الوصیّة» نوشت و رساله‌ای هم خطاب به «مسلم البتی» به رشته تحریر درآورد [۴۵].
[۴۴] علم کلام علمی است که درباره ذات و صفات خدا بحث می‌کند. [۴۵] چهار امام اهل سنت و جماعت، تألیف محمد رئوف توکلی، ۱۳۶۱، صفحه ۱۵-۱۶.