پژوهشی دربارة امامان اهل سنت امام ابوحنیفه، امام مالک، امام شافعی، امام احمد

فهرست کتاب

تقلید از مجتهد مرده

تقلید از مجتهد مرده

موت مجتهد، او را از اجتهاد و پیروی کردن مردم از او باز نمی‌دارد. امام رافعی قزوینی در کتاب «عزیز» که شرح مهمی بر «وجیز» غزالی است در این باره گفته است:

«مردمان امروز متفقند که چون مجتهد جامع‌الشرایطی وجود ندارد، اگر مردم را از تقلید گذشتگان منع کنیم، آنان را سرگردان می‌نماییم».

کسی که در مذهب مجتهدی تبحرّ و آگاهی فراوانی دارد ولی خود به مرتبه «اجتهاد» نرسیده است، باید به قول آن مجتهد فتوا دهد.

امام رافعی می‌گوید: اگر مأخذ مسأله، آن باشد که یاد کردیم، متبحرّ و غیر او در این حکم، مساویند.

جایز نیست که مجتهدی در فتوا و قضا، از مجتهد دیگری تقلید کند. و لازم است که مجتهد هرگاه با حادثه‌ای روبرو شود که دلی آن در خاطره‌اش نباشد، تجدید اجتهاد کند. و اگر دلیل آن به حافظه‌اش خطور کند، حاجت به تجدید اجتهاد نیست [۶۲۰].

[۶۲۰] سلوك الـملوك، ۱۱۰-۱۱۱.