پژوهشی دربارة امامان اهل سنت امام ابوحنیفه، امام مالک، امام شافعی، امام احمد

مالک و حدیث نبوی

امام مالک توجه فراوانی به حدیث پیغمبرصبزرگوار داشت و به علت سکونت در مدینه به امام اهل مدینه مشهور بوده است «سفیان ثوری می‌گفت: کسی از مالک نسبت به راویان حدیث سخت‌گیرتر نبود».

ابن المدینی می‌گفت: خبر ندارم که مالک کسی را از خود رانده باشد، مگر کسی که در حدیثش اشکالی وجود داشت و نیز شافعی می‌گوید: هرگاه مالک اشکالی در حدیثی می‌یافت، آن را ردّ می‌کرد. امام مالک به سادگی چنان منزلتی را پیدا نکرد، بلکه به خاطر تحقیق در حدیث، زحمات زیادی را تحمل کرده، چه شب‌ها که بیدار مانده و به تحقیق و موشکافی پرداخته است. خودش می‌گوید: با دست خودم یکصد هزار حدیث را یادداشت کرده‌ام. و می‌افزاید این علم دین است توجه داشته باشید که از چه کسی آن را اخذ می‌کنید. وی حدیث را به حدّ اعلا گرامی می‌داشت. مردم، دسته دسته برای سؤال و ازدیاد معلومات خود، به او مراجعه می‌کردند. چنانچه سؤال آنها درباره فقه بود، جوابشان را می‌داد و فتوا صادر می‌نمود. جالب اینکه اگر سؤال به حدیث مربوط می‌بود، به احترام حدیث غسل می‌کرد و عطر استعمال می‌نمود، و لباس نو می‌پوشید و عمامه بر سر می‌گذاشت آنگاه در مجلس حدیث حاضر می‌شد. یک بار به هنگام روایت حدیثی، عقربی وی را گزید، ولی بدون اینکه روایت را ناتمام بگذارد، درد را تحمل کرد. و چون در این باره از وی پرسیدند، گفت به خاطر احترام به حدیث رسول اکرم ج روایت را ناتمام نگذاشتم.

موضوع دیگری که بر احترام مالک به حدیث دلالت دارد، اینکه در موقع تدریس حدیث، صحبت کردن با صدای بلند را برای مسلمان حرام می‌دانست، و دلیلش قول خدای‌تعالی بود که می‌فرماید:

﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَرۡفَعُوٓاْ أَصۡوَٰتَكُمۡ فَوۡقَ صَوۡتِ ٱلنَّبِيِّ﴾[الحجرات: ۲].

«ای کسانی که ایمان آورده‌اید، صدایتان را بلندتر از صدای پیغمبرصنکنید».

و می‌گفت: «هرکس به هنگام حدیث، بلند صبحت کند، مثل آن است که بلندتر از رسولصصحبت نماید...» [۱۲۸].

[۱۲۸] چهار امام اهل سنت و جماعت، ۶۲-۶۳، به نقل از الأئمة الأربعة، ۷۰-۷۵.