پژوهشی دربارة امامان اهل سنت امام ابوحنیفه، امام مالک، امام شافعی، امام احمد

فهرست کتاب

تفویض

تفویض

تفویض، در اصطلاح اصول، عبارت از آن است که از طرف خداوند به وسیله الهام، یا به وسیله وحی، یا از طرف پیغمبرصشفاهاً به مجتهدی گفته شود، هر طور که بخواهید در قضایا حکم کنید حق و صواب است. این گفته در نزد بعضی از علما مدرک شرعی شناخته شده و عمل بدان جایز است، و در نزد بعضی مطلقاً جایز نیست. بعضی هم برآنند در مورد پیغمبرصجایز و در مورد دیگران صحیح نیست.

مذهب مختار این است، تفویض به معنی فوق، امری جایز، ولی صورت وقوع پیدا نکرده است [۱۱۷].

مجتهدی که از نظر دانش و تبحر در فقه، بر مجتهد وارع و پرهیزکار، برتر است، بیشتر مورد تقلید و استفتاء قرار می‌گیرد، زیرا در اجتهاد، مسایل علمی اثربخش است نه ورع و پرهیزگاری.

«بنا به گفته امام شافعی که فرموده است: «الـمذاهب لاتموت بموت أربابها» [۱۱۸].

تقلید مجتهدی که در قید حیات نیست جایز می‌باشد. و بعضی خلاف این عقیده را دارند» [۱۱۹].

[۱۱۷] اصول فقه شافعی، ۲۴۷. [۱۱۸] مذاهب با مرگ صاحبانش از بین نمی‌روند (و این همان تقلید از مجتهد مرده است). [۱۱۹] اصول فقه شافعی، ۲۴۹-۲۵۰.