انواع مجتهد
مجتهد سه نوع است. مجتهد مطلق [۸۸]که در تمام ابواب فقه (در همه مذاهب) فتوا می‌دهد. مجتهد مذهب [۸۹]که بر قواعد امام و پیشوای خود احاطه و اطلاع کامل دارد و احکام را از نصوص و تصریحاتی که پیشوای مزبور در مسایل فقه اظهار داشته است، استنباط و استخراج نماید. در این صورت همانطور که مجتهد مطلق نباید بر خلاف نصّ، اجتهاد نماید، مجتهد مذهب نیز نباید از نصّ پیشوا عدول کند.
مجتهد فتوا، و آن مجتهدی است که در مذهب پیشوای خود متبحر بوده، بتواند از دو قول او یکی را بر دیگری ترجیح دهد، و این در موردی است که از طرف خود پیشوای مذهب به نحوی از انحاء، نسبت به اولویت یکی از دو قول اشاره نشده باشد [۹۰].
[۸۸] هر چهار امام، ابوحنیفه، مالک، شافعی و احمد حنبل مجتهد مطلق هستند. [۸۹] امام حسن شیبانی و ابویوسف در مذهب حنفی و امام نووی در مذهب شافعی مجتهد در مذهب می‌باشند. [۹۰] اصول فقه شافعی، ۲۴۳.