خاتمه
زرکشی در البرهان گفته: تجاوز از مثال‌های قرآن جایز نیست، از همین روی بر حریری اشکال گرفته که گفته: «پس مرا به خانه‌ای برد که از تابوت تنگ‌تر، و از خانه عنکبوت سست‌تر بود» [۱۰۱]. و چه معنایی بلیغ‌تر از معنایی که خداوند آن را از شش جهت تأکید فرموده که: ﴿وَإِنَّ أَوۡهَنَ ٱلۡبُيُوتِ لَبَيۡتُ ٱلۡعَنكَبُوتِۚ﴾[العنکبوت: ۴]. که: «ان» آورده، و بنای أفعل التفضیل، و از ماده‌ی «وهن»، و اضافه به جمع، و معرفه با ألف لام، و نیز خبر «انّ» را با لام آورده است.
ولی بر این سخن اشکال شده به فرموده خدای تعالی:
﴿إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَسۡتَحۡيِۦٓ أَن يَضۡرِبَ مَثَلٗا مَّا بَعُوضَةٗ فَمَا فَوۡقَهَاۚ﴾[البقرة: ۲۶].
«به درستی که خداوند را ملاحظه و باکی نیست از اینکه به پشه‌ای یا به بیش از آن مثل زند».
و پیغمبر اکرم صمثل زده به کمتر از پشه‌ای، و فرموده: «اگر دنیا نزد خداوند به قدر بال پشه‌ای ارزش داشت ...» [۱۰۲].
می‌گویم: عده‌ای گفته‌اند: معنی فرموده خداوند: ﴿فَمَا فَوۡقَهَاۚ﴾بالاتر از آن در پستی و کوچکی است، و بعضی تعبیر کرده‌اند که معنی آن: «فمادونها» می‌باشد پس اشکال زایل می‌شود [۱۰۳].
[۱۰۱] مقامات الحریری، مقامه‌ي پانزدهم ۱/۲۳ با شرح شریشی. [۱۰۲] این حدیث را سیطوی در الجامع‌الصغیر به این تعبیر آورده: «اگر دنیا به مقدار بال پشه‌ای نزد خداوند ارزش داشت هیچ کافری را جرعه‌ی آبی نمی‌نوشانید». (الجامع‌الصغیر ۱/۲۲۱ به نقل از ترمذی). [۱۰۳] البرهان، ۱/۴۸۴.