مع
اسم است به دلیل مجرور شدنش با (من) در یکی از قراءت‌ها: ﴿هَٰذَا ذِكۡرُ مَن مَّعِيَ﴾، و در اینجا به معنی عند است، و اصل آن برای مکان با وقت جمع شدن می‌باشد، مانند: ﴿وَدَخَلَ مَعَهُ ٱلسِّجۡنَ فَتَيَانِۖ﴾[یوسف: ۳۶]. ﴿أَرۡسِلۡهُ مَعَنَا﴾[یوسف: ۱۲]. ﴿لَنۡ أُرۡسِلَهُۥ مَعَكُمۡ﴾[یوسف: ۶۶].
و گاهی منظور از آن مجرد جمع شدن و شرکت کردن است بدون در نظر گرفتن زمان و مکان، مثل: ﴿وَكُونُواْ مَعَ ٱلصَّٰدِقِينَ﴾[التوبة: ۱۱۹]. ﴿وَٱرۡكَعُواْ مَعَ ٱلرَّٰكِعِينَ﴾[البقرة: ۴۳].
ولی در این قبیل موارد: ﴿إِنِّي مَعَكُمۡۖ﴾[المائدة: ۱۲]. ﴿إِنَّ ٱللَّهَ مَعَ ٱلَّذِينَ ٱتَّقَواْ﴾[النحل: ۱۲۸]. ﴿وَهُوَ مَعَكُمۡ أَيۡنَ مَا كُنتُمۡۚ﴾[الحدید: ۴]. ﴿إِنَّ مَعِيَ رَبِّي سَيَهۡدِينِ﴾[الشعراء: ۶۲]. منظور علم و حفظ و کمک است که مجازاً آمده.
راغب گفته: و مضاف الیه لفظ «مع» چنان که در آیات فوق دیده می‌شود محصور است.