قاعده
گفته میشود: قاعده جواب آن است که خود سؤال در آن اعاده گردد تا موافق آن باشد، مانند:
﴿أَءِنَّكَ لَأَنتَ يُوسُفُۖ قَالَ أَنَا۠ يُوسُفُ﴾[یوسف: ۹۰].
«آیا تو همان یوسفی؟ گفت: من یوسف هستم».
که «أنا» در جواب همان «أنت» در سؤال است، و همچنین: ﴿ءَأَقۡرَرۡتُمۡ وَأَخَذۡتُمۡ عَلَىٰ ذَٰلِكُمۡ إِصۡرِيۖ قَالُوٓاْ أَقۡرَرۡنَا﴾[آلعمران: ۸۱].
این اصل قاعده است، و سپس حروف جواب را به منظور اختصار و ترک تکرار عوض از آن آوردند.
و گاهی سؤال حذف میشود از جهت اطمینان به فهم شنونده به تقدیر آن، مانند: ﴿قُلۡ هَلۡ مِن شُرَكَآئِكُم مَّن يَبۡدَؤُاْ ٱلۡخَلۡقَ ثُمَّ يُعِيدُهُۥۚ قُلِ ٱللَّهُ يَبۡدَؤُاْ ٱلۡخَلۡقَ ثُمَّ يُعِيدُهُۥۖ﴾[یونس: ۳۴].