الإتقان فی علوم القرآن - فارسی- جلد اول

فهرست کتاب

و به لهجۀ عک

و به لهجۀ عک

﴿ٱلصُّورِۚ[الأنعام: ۷۳]. شاخ.

و ابن عبدالبر در التمهید گفته: اینکه گفته‌اند: قرآن به لغت قریش نازل شد، به نظر من یعنی أغلب آن چنین است؛ زیرا که غیر از لهجه قریش در تمام قرائت‌ها موجود است، از قبیل تحقیق همزه و غیر آن، در حالیکه قریش به همزه نمی‌خواند.

* * *

و شیخ جمال‌الدین بن مالک گوید: خداوند قرآن را به زبان حجازیان نازل فرمود، جز اندکی که به لغت تمیمیان نازل شده، مانند ادغام در: ﴿وَمَن يُشَاقِقِ ٱللَّهَ[الأنفال: ۱۳]. و در : ﴿وَمَن يَرۡتَدِدۡ مِنكُمۡ عَن دِينِهِۦ[البقرة: ۲۱۷]. چون که ادغام مجزوم لهجه تمیم است، از همین روی کم است، و فک ادغام لهجه حجاز می‌باشد، لذا بسیار آمده، مانند: ﴿وَلۡيُمۡلِلِ[البقرة: ۲۸۲]. ﴿يُحۡبِبۡكُمُ ٱللَّهُ[آل‌عمران: ۳۱]. ﴿ٱشۡدُدۡ بِهِۦٓ أَزۡرِي[طه: ۳۱]. ﴿وَمَن يَحۡلِلۡ عَلَيۡهِ غَضَبِي[طه: ۸۱].

وی گفته: و قراء اجماع کرده‌اند بر نصب: ﴿إِلَّا ٱتِّبَاعَ ٱلظَّنِّۚ[النساء: ۱۵۷]. زیرا که لغت حجاز مستثنای منقطع را لازم‌النصب می‌داند، چنان که اجماع کرده‌اند بر نصب: ﴿مَا هَٰذَا بَشَرًا[یوسف: ۳۱]. زیرا که در لغت آنها «ما» اعمال می‌شود.

و زمخشری بر آن شده که در فرموده‌‌ی خداوند: ﴿قُل لَّا يَعۡلَمُ مَن فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ ٱلۡغَيۡبَ إِلَّا ٱللَّهُ[النمل: ۶۵]. استثنا منقطع است که بر لغت بنی‌تمیم آمده است.