شناخت اعتبار و متابعات و شواهد: [۱۶۲]
آیا حدیث فرد است؟ و آیا راوی فرد، معروف و شناخته شده میباشد؟ در میان علما این قبیل سؤالها در ارزیابی یک حدیث متداول است. ابو حاتم محمد بن حبان بستی التمیمی، الحافظ/آورده است که: روش اعتبار در خبرها چنین است، مثلا حدیث حماد بن سلمه را که تابعی ندارد در نظر بگیرید «حماد عن أيوب عن ابن سيرين عن أبي هريرة عن النبي ج». پس باید نگاه کرد که آیا راوی ثقه دیگری غیر از ایوب از ابن سیرین این را روایت کرده است که اگر چنین باشد میفهمیم که برای این خبر اصل و مرجعی وجود دارد و اگر این را نیافتیم باید ببینیم که آیا در طبقه پایینتر کسی غیر از ابن سیرین از ابی هریره حدیث را روایت کرده است و باز اگر این را هم نیافتیم، باید ببینیم که آیا غیر از ابی هریره صحابی دیگری از پیامبر جاین حدیث را روایت کرده است که هرکدام از اینها اگر وجود داشته باشند میفهمیم حدیث دارای اصل و ریشه است و در غیر این صورت اصل و مرجعی ندارد.
[۱۶۲] ابن حجر میگوید: به خاطر این که این توهم ایجاد نشود که اعتبار هم همچون متابع و شاهد و قسمی از تقسیمات آنهاست. بهتر است این عبارت با عبارت زیر جایگزین شود: «معرفة الإعتبار للمتابعة والشاهد» «شناخت اعتبار برای متابعه و شاهد». چرا که اعتبار آن چیزی است که بعد از جست و جو در متابعات و شواهد برای یک حدیث کسب میشود. ق. النکت. ابن حجر.