شناخت حدیث مرسل:
آنچه که علما، در مورد تعریف مرسل در آن اختلافی ندارند این است که از کبار تابعی (آنانی که جمعی از صحابه را دیده باشند و با آنان زیسته و نشست و برخاست داشته باشند) مانند عبیدالله بن عدی بن الخیار [۱۵۳]سپس سعید بن المسیب و امثال اینها وقتی گفتند: «قال رسولالله ج»، حدیث مرسل است و مشهور این است که در تعریف، تفاوتی بین تابعین نیست و شامل تمامی آنها میشود (هم شامل کبار تابعین میشود و هم شامل صغار تابعین) [۱۵۴].
[۱۵۳] حافظ عراقی میگوید: عبیدالله بن عدی بن خیار در زمان پیامبر جمتولد شده است، ولی کسی نگفته که او پیامبر جرا دیده است. ابن حجر در ادامه میگوید: عدی بن خیار مدتی قبل از فتح مکه فوت کرد و وقتی پیامبر جوارد مکه شد عبیدالله در مکه بود. در روایات بسیاری آمده است که صحابه (از زنان و مردان) فرزندانشان را تبرکاً به نزد پیامبر جمیآوردند و عبیدالله نیز از جملهی آنها بود، اما این که آیا ثبوت دیدار پیامبر جو شرفیاب شدن به خدمت ایشان او را داخل لیست صحابی میکند و آیا با این توصیف احادیث نسبت داده شده او به پیامبر ج، مرسل شمرده نمیشوند؟ این جای بحث و بررسی دارد و صحیح آن است که ابو حاتم رازی و دیگر ائمه میگویند. آنها قاطعانه مرسل او را همچون مرسل دیگران میدانند و چنین میگویند: احادیث مرسل صحابی به اتفاق علم پذیرفته میشوند (آن دسته از اصحاب که امکان شنیدن و گرفتن احادیث پیامبر را دارا بوده باشند (بیشتر جنبه سن صحابی مد نظر است) اما آنها که چنین امکانی را دارا نبوده باشند حکم حدیث آنها همان حکم مخضرمین (آنها که در عصر پیامبر جزیسته باشند اما هرگز از پیامبر جحدیثی نشنیده باشند) را دارد، و خداوند داناتر است. ر. ک. النکت، ابن حجر العسقلانی. [۱۵۴] کبار تابعین: آنها که بیشتر احادیثشان را مستقیماً از صحابی نقل کردهاند. صغار تابعین: آنها که بیشتر احادیثشان را از طریق کبار تابعین از صحابی نقل کرده باشند.