گونۀ هشتم ـ عطف یکی از دو مترادف بر دیگری
که مقصود از آن نیز تأکید است، و از اینگونه قرار داده شده:
﴿إِنَّمَآ أَشۡكُواْ بَثِّي وَحُزۡنِيٓ﴾[یوسف: ۸۶].
﴿فَمَا وَهَنُواْ لِمَآ أَصَابَهُمۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَمَا ضَعُفُواْ﴾[آل‌‌عمران: ۱۴۶].
﴿فَلَا يَخَافُ ظُلۡمٗا وَلَا هَضۡمٗا﴾[طه: ۱۱۲].
﴿لَّا تَخَٰفُ دَرَكٗا وَلَا تَخۡشَىٰ﴾[طه: ۷۷].
﴿لَّا تَرَىٰ فِيهَا عِوَجٗا وَلَآ أَمۡتٗا ١٠٧﴾[طه: ۱۰۷].
خلیل گفته:
«عوج» و «أمت» به یک معنی واحد می‌باشند،
﴿سِرَّهُمۡ وَنَجۡوَىٰهُمۡ﴾[التوبة: ۷۸ و الزخرف: ۸۰].
﴿شِرۡعَةٗ وَمِنۡهَاجٗا﴾[المائدة: ۴۸].
﴿لَا تُبۡقِي وَلَا تَذَرُ ٢٨﴾[المدثر: ۲۸].
﴿إِلَّا دُعَآءٗ وَنِدَآءٗ﴾[البقرة: ۱۷۱].
﴿أَطَعۡنَا سَادَتَنَا وَكُبَرَآءَنَا﴾[الأحزاب: ۶۷].
﴿لَا يَمَسُّنَا فِيهَا نَصَبٞ وَلَا يَمَسُّنَا فِيهَا لُغُوبٞ﴾[فاطر: ۳۵].
که «نصب» در وزن و معنی مانند «لغب» می‌باشد،
﴿صَلَوَٰتٞ مِّن رَّبِّهِمۡ وَرَحۡمَةٞ﴾[البقرة: ۱۵۷].
﴿عُذۡرًا أَوۡ نُذۡرًا ٦﴾[المرسلات: ۶].
ثعلب گفته: این دو به یک معنی می‌باشند.
ولی مبرد آمدن این نوع را در قرآن انکار نموده، و مثالهای گذشته را به اختلاف دو معنی تأویل کرده است، و بعضی گفته‌اند: راه خلاص این است که باور کنی اینکه مجموع دو مترادف معنایی را می‌رسانند که به تنهایی هر کدام از آنها آن را نمی‌رسانند، چونکه ترکیب أمر زایدی پدید می‌سازد، و هر گاه کثرت حروف بر کثرت معانی دلالت کند کثرت ألفاظ نیز همین گونه است.