الإتقان فی علوم القرآن - فارسی- جلد دوم

فهرست کتاب

توجه

توجه

إعاده معنی ظاهر بهتر از تکرار لفظ آن است چنانکه در آیات سابق گذشت:

﴿إِنَّا لَا نُضِيعُ أَجۡرَ ٱلۡمُصۡلِحِينَ[الأعراف: ۱۷۰].

﴿إِنَّا لَا نُضِيعُ أَجۡرَ مَنۡ أَحۡسَنَ عَمَلًا[الکهف: ۳۰].

و مانند اینها.

و از این گونه است:

﴿مَّا يَوَدُّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ وَلَا ٱلۡمُشۡرِكِينَ أَن يُنَزَّلَ عَلَيۡكُم مِّنۡ خَيۡرٖ مِّن رَّبِّكُمۡۚ وَٱللَّهُ يَخۡتَصُّ بِرَحۡمَتِهِۦ مَن يَشَآءُ[البقرة: ۱۰۵].

«دوست ندارند کسانی که از اهل کتاب کفر ورزیده‌اند و مشرکین (دوست ندارند) اینکه خیری از سوی پروردگارتان بر شما نازل شود و خداوند هر کس را بخواهد به رحمت خود اختصاص دهد».

که فرود آوردن خیر با ربوبیّت سازگار است، و اعاده آن با لفظ «الله» به جهت این است که اختصاص دادن خیر به مردم مناسب الهیت است، چون دایره ربوبیت وسیعتر می‌باشد.

و از این قبیل است:

﴿ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ[الأنعام: ۱].

تا آنجا که فرموده:

﴿بِرَبِّهِمۡ يَعۡدِلُونَ[الأنعام: ۱]

و اعاده آن در جمله دیگر بهتر از اعاده در یک جمله است چون بین آنها فاصله شده، و پس از طولانی شدن بهتر از إضمار است تا ذهن مشغول نماند به سبب آنچه به آن بازمی‌گردد و آنچه آغاز شده از دستش برود، مانند فرموده خداوند:

﴿وَتِلۡكَ حُجَّتُنَآ ءَاتَيۡنَٰهَآ إِبۡرَٰهِيمَ عَلَىٰ قَوۡمِهِۦ[الأنعام: ۸۳].

پس از آنکه فرموده:

﴿وَإِذۡ قَالَ إِبۡرَٰهِيمُ لِأَبِيهِ ءَازَرَ[الأنعام: ۷۴].