الإتقان فی علوم القرآن - فارسی- جلد دوم

فهرست کتاب

الأنعام

الأنعام

ابن مردویه و ابوالشیخ از طریق نَهشل از ضحاک از ابن عباس آورده‌اند که گفت: رسول خدا صفرمود: «با هر انسان فرشته‌ای است که هرگاه بخوابد جانش را بگیرد، پس اگر خداوند اجازه دهد روح او را قبض کند، وگرنه آن را باز گرداند، و این است فرموده خداوند: ﴿يَتَوَفَّىٰكُم بِٱلَّيۡلِ[الأنعام: ۶۰]». نهشل دروغگو است.

و امام احمد و شیخین و دیگران از ابن مسعود سآورده‌اند که گفت: هنگامی که این آیه نازل گشت:

﴿ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَلَمۡ يَلۡبِسُوٓاْ إِيمَٰنَهُم بِظُلۡمٍ[الأنعام: ۸۲].

«آنهایی که ایمان آورده‌اند و ایمان خویش را به ظلم نیالودند».

بر مردم گران آمد، پس گفتند: ای رسول خدا؛ کدامیک از ما بر خودش ظلم نمی‌کند! فرمود: آنطور که شما نظر دارید نیست، مگر نشنیده‌اید که بنده صالح گفته:

﴿إِنَّ ٱلشِّرۡكَ لَظُلۡمٌ عَظِيمٞ[لقمان: ۱۳].

«همانا که شرک ظلم بزرگی است».

آن ظلم شرک است.

و ابن أبی حاتم و غیر او به سند ضعیفی از ابوسعید خدری از رسول خدا صآورده‌اند که درباره فرموده‌ی خدای تعالی: ﴿لَّا تُدۡرِكُهُ ٱلۡأَبۡصَٰرُ[الأنعام: ۱۰۳]. فرمود: «اگر جن و انس و شیاطین و فرشتگان از آغاز آفرینش تا هنگام فنا شدن همه یک صف ببندند، ابداً به خداوند احاطه نیابند».

و فریابی و دیگران از طریق عمروبن مره از ابوجعفر آورده‌اند که گفت: از رسول خداصدرباره‌ی این آیه سؤال شد:

﴿فَمَن يُرِدِ ٱللَّهُ أَن يَهۡدِيَهُۥ يَشۡرَحۡ صَدۡرَهُۥ لِلۡإِسۡلَٰمِۖ[الأنعام: ۱۲۵].

«پس هر که را خداوند بخواهد هدایتش کند سینه‌اش را برای اسلام فراخ گرداند».

گفتند: یا رسول‌الله چگونه سینه‌اش را فراخ گرداند؟

فرمود: نوری می‌افکند پس به آن باز و فراخ می‌گردد، گفتند: آیا این را نشانه‌ای هست که به آن شناخته شود؟ فرمود: روی آوردن به سرای جاودانی و دل کندن از دنیای فریبنده، و مهیای مرگ شدن پیش از فرا رسیدن آن.

این خبر مرسل است، و شواهد بسیاری متصل و مرسل دارد که آن را به مرحله صحیح یا حسن بالا می‌برد.

و ابن مردویه و نحّاس در ناسخ خود از ابوسعید خدری آورده‌اند که درباره

﴿وَءَاتُواْ حَقَّهُۥ يَوۡمَ حَصَادِهِۦ[الأنعام: ۱۴۱].

«و حق آن را روز درو کردن بپردازید».

فرمود: «آنچه از خوشه می‌افتد».

و ابن مردویه به سند ضعیفی از مرسل سعیدبن المسیب آورده که گفت: رسول خدا ص درباره فرموده‌ی خداوند:

﴿وَأَوۡفُواْ ٱلۡكَيۡلَ وَٱلۡمِيزَانَ بِٱلۡقِسۡطِۖ لَا نُكَلِّفُ نَفۡسًا إِلَّا وُسۡعَهَا[الأنعام: ۱۵۲].

«و کیل و وزن را به طور تمام ادا کنید هیچ کس را جز به قدر توانایی‌اش تکلیف ندهیم».

فرمود: «هر کس در دستش در کیل و وزن فزونی شد، و خدا داند که نیت او وفای آنهاست مؤاخذه نخواهد شد، و این است تأویل ﴿وُسۡعَهَا

و امام احمد و ترمذی از ابوسعید از رسول خداصدرباره فرموده‌ی خداوند:

﴿يَوۡمَ يَأۡتِي بَعۡضُ ءَايَٰتِ رَبِّكَ لَا يَنفَعُ نَفۡسًا إِيمَٰنُهَا[الأنعام: ۱۵۸].

«روزی که بعضی از آیات پروردگارت بیاید کسی را ایمان آوردن سود نبخشد».

آورده‌اند که فرمود: «روزی است که خورشید از مغرب خودش طلوع نماید». این حدیث طرق بسیاری دارد که در صحیحین و غیر آنها از ابوهریره و دیگران آمده.

و طبرانی و غیر او به سند خوبی از عمربن الخطاب سآورده‌اند که: رسول خدا صبه ام المؤمنین عایشه فرمود:

﴿إِنَّ ٱلَّذِينَ فَرَّقُواْ دِينَهُمۡ وَكَانُواْ شِيَعٗا[الأنعام: ۱۵۹].

«همانا کسانی که دین خود را متفرق ساختند و گروه‌ها شدند».

اهل بدعت‌ها و هواپرستان می‌باشند.

و طبرانی به سند صحیحی از ابوهریره آورده که: رسول خدا صدرباره ﴿إِنَّ ٱلَّذِينَ فَرَّقُواْ دِينَهُمۡ وَكَانُواْ شِيَعٗااهل بدعت‌ها و هواپرستی‌ها در این امت هستند.