مبالغه
مبالغه آن است که متکلم وصفی را ذکر کند و در آن بیفزاید تا آنجا که رساتر باشد در معنایی که قصد کرده. و آن بر دو گونه است: مبالغه در توصیف تا اینکه به حد محال بودن برسد، و از این گونه است:
﴿يَكَادُ زَيۡتُهَا يُضِيٓءُ وَلَوۡ لَمۡ تَمۡسَسۡهُ نَارٞ﴾[النور: ۳۵].
بیآنکه آتشی زیت آن را بر افروزد خودبخود جهانی را روشن نماید.
﴿وَلَا يَدۡخُلُونَ ٱلۡجَنَّةَ حَتَّىٰ يَلِجَ ٱلۡجَمَلُ فِي سَمِّ ٱلۡخِيَاطِ﴾[الأعراف: ۴۰].
«و (آن کافران) داخل بهشت نشوند تا اینکه شتر از سوراخ سوزن بگذرد».
و گونه دوم: مبالغه به صیغه است، و صیغههای مبالغه عبارت است از: «فعلان» مانند: الرحمن، و «فعیل» مانند: الرحیم، و «فعال» مانند: التواب و الغفار و القهار، و «فعول» مانند: غفور و شکور و ودود، و «فعل» مانند: حذر و أشر و فرح، و «فعال» به تخفیف مانند: العجاب، و به تشدید مانند: کبار، و «فعل» مانند: لبد و کبر، و «فعلی» مانند: العلیا و الحسنی و شوری و السوءی.