ابدال
ابدال قرار دادن بعضی از حروف به جای بعض دیگر است، ابن فارس از این گونه دانسته:
﴿فَٱنفَلَقَ﴾[الشعراء: ۶۳].
را، یعنی: انفرق بوده، لذا فرموده:
﴿فَكَانَ كُلُّ فِرۡقٖ﴾[الشعراء: ۶۳].
پس راء و لام در پی یکدیگرند.
و از خلیل است که درباره فرموده خداوند تعالی:
﴿فَجَاسُواْ خِلَٰلَ ٱلدِّيَارِ﴾[الإسراء: ۵].
گفته: منظور «فحاسوا» بوده، پس جیم به جای حاء آمده، و با جاء نیز خوانده شده، و فارسی از این گونه دانسته:
﴿إِنِّيٓ أَحۡبَبۡتُ حُبَّ ٱلۡخَيۡرِ﴾[ص: ۳۲].
را، یعنی: الخیل، و ابوعبیده از این قبیل شمرده:
﴿إِلَّا مُكَآءٗ وَتَصۡدِيَةٗ﴾[الانفال: ۳۵].
یعنی: تصدده.