تضمین
بر چند معنی گفته می‌شود:
یکی: نهادن لفظی به جای لفظ دیگر به جهت متضمن بودن معنی آن، و این نوعی از مجاز است که سخن درباره آن گذشت.
دوم: حصول معنایی در آن بدون اینکه اسمی که عبارت از آن باشد برده شود، این نیز نوعی از مجاز است که قبلاً گذشت.
سوم: متعلق بودن ما بعد فاصله به آن، و این در نوع فاصله‌ها ذکر شده است.
چهارم: درج کردن سخن کس دیگر در بین کلام به منظور تأکید معنی، یا ترتیب نظم، و نوع بدیعی همین است، ابن أبی الإصبع گفته: در قرآن چیزی از این گونه نیافتم مگر در دو مورد که متضمن دو فصل از تورات و انجیل است، فرموده خداوند:
﴿مُّحَمَّدٞ رَّسُولُ ٱللَّهِ...﴾[الفتح: ۲۹].
و ابن النقیب و دیگران نقل قولهایی که از زبان مخلوق در قرآن آمده را مثال آورده‌اند، مانند فرموده خدای تعالی به حکایت از ملائکه:
﴿أَتَجۡعَلُ فِيهَا مَن يُفۡسِدُ فِيهَا﴾[البقرة: ۳۰].
و از منافقین:
﴿أَنُؤۡمِنُ كَمَآ ءَامَنَ ٱلسُّفَهَآءُ﴾[البقرة: ۱۳].
﴿وَقَالَتِ ٱلۡيَهُودُ﴾[البقرة: ۱۱۳].
﴿وَقَالَتِ ٱلنَّصَٰرَىٰ﴾[البقرة: ۱۱۳].
ابن النقیب گفته: و همینطور است آنچه از لغت‌های عجمی در آن آمده است.