الإتقان فی علوم القرآن - فارسی- جلد دوم

فهرست کتاب

توجه

توجه

زرکشی در البرهان گفته: از مبهمی که خداوند علم آن را مخصوص خود قرار داده نباید بحث کرد، مانند:

﴿وَءَاخَرِينَ مِن دُونِهِمۡ لَا تَعۡلَمُونَهُمُ ٱللَّهُ يَعۡلَمُهُمۡ[الأنفال: ۶۰].

«و قوم دیگری که بر دشمنی آنها آگاه نیستید خدا بر آنها مطلع است».

گفته: و تعجب است از کسی که جرأت کرده و گفته است: آنها بنی‌قریظه یا قومی از جنیان هستند.

می‌گویم: در آیه چیزی نیست که دلالت کند بر اینکه جنس آنها شناخته نمی‌شود، بلکه آنچه نفی شده شناختن عین آن اشخاص است، و منافات ندارد با اینکه دانسته شود آنها از بنی قریظه یا از جنیان می‌باشند، و این نظیر فرموده خداوند درباره منافقین است:

﴿وَمِمَّنۡ حَوۡلَكُم مِّنَ ٱلۡأَعۡرَابِ مُنَٰفِقُونَۖ وَمِنۡ أَهۡلِ ٱلۡمَدِينَةِ مَرَدُواْ عَلَى ٱلنِّفَاقِ لَا تَعۡلَمُهُمۡۖ نَحۡنُ نَعۡلَمُهُمۡ[التوبة: ۱۰۱].

که شناختن عین آن اشخاص نفی گردیده است. از این گذشته قول به اینکه آنها بنی قریظه هستند را ابن ابی حاتم از مجاهد روایت آورده و قول به اینکه از جنیان بوده‌اند را ابن ابی حاتم از عبدالله بن غریب، از پدرش مرفوعاً از پیغمبراکرم صروایت کرده است، پس جرأت نیست.