جمع با تفریق و تقسیم
مانند فرموده خدای تعالی:
﴿يَوۡمَ يَأۡتِ لَا تَكَلَّمُ نَفۡسٌ إِلَّا بِإِذۡنِهِۦ﴾[هود: ۱۰۵].
که جمع در فرموده خداوند:
﴿لَا تَكَلَّمُ نَفۡسٌ إِلَّا بِإِذۡنِهِۦ﴾[هود: ۱۰۵].
چون معنایش متعدد است، که نکره در سیاق نفی عموم را میرساند، و تفریق در فرموده خداوند:
﴿فَمِنۡهُمۡ شَقِيّٞ وَسَعِيدٞ﴾[هود: ۱۰۵].
و تقسیم در فرموده خداوند:
﴿فَأَمَّا ٱلَّذِينَ شَقُواْ﴾[هود: ۱۰۶].
﴿وَأَمَّا ٱلَّذِينَ سُعِدُواْ﴾[هود: ۱۰۸].